Eğitim örgütlerinde stratejik liderlik ve okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamaları

Abstract

Bu araştırmada, okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamaları ve bu uygulamaları etkileyen etmenlere ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, Eskişehir il merkezindeki altı endüstri meslek liselerinde görev yapan ve okulun kadrosunda bulunan 592 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma evrenin % 53,2'sinden kullanılabilir veriler elde edilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerinin, okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamalarına ve bu uygulamaları etkileyen etmenlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla, araştırmacı tarafından geliştirilen ?Endüstri Meslek Liselerinde Görev Yapan Öğretmenlerin, Okul Müdürlerinin Stratejik Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri? adlı anket kullanılmıştır.Öğretmenlerin, okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamaları ve bu uygulamaları etkileyen etmenlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesinde frekans, yüzde hesaplamaları ve aritmetik ortalamalardan yararlanılmıştır. Öğretmenlerin, okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamaları ve bu uygulamaları etkileyen etmenlere ilişkin görüşlerinin; branş, hizmet süresi, yöneticilik deneyimi ve görev yapılan okul bağımsız değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlemesini amacıyla ikili küme karşılaştırmalarında ?Bağımsız Gruplar Arası T Testi?, ikiden fazla küme karşılaştırılmasında ise ?Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)? istatistik tekniği kullanılmıştır. T ve F testi sonucunda, görüşler arasında anlamlı bir farklılık olduğu durumlarda farklılığın etki derecesini belirlemede, ?2 (eta-squared) istatistiği kullanılmıştır. Varyans analizi sonunda ?F testi? istatistiğinin anlamlı olduğu durumlarda ?LSD (Fisher's Least Significant Difference) Testi? uygulanmıştır. Okul müdürlerinin liderlik özellikleri ile stratejik liderlik uygulamaları arasında ilişkinin bulunup bulunmadığının belirlenmesinde ise Pearson Çarpımı Korelasyon Katsayısı Tekniği kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan istatistiksel çözümlerde anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma ile ilgili tüm istatistiksel çözümlemelerde ?SPSS 10.0 for Windows? paket programından yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamalarında genel olarak başarılı oldukları ancak, bu uygulamaların geliştirilmesi gerektiği belirlenmiştir. Okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri; yöneticilik deneyimi ve görev yapılan okul bağımsız değişkenlerine göre bazı boyutlarda farklılık göstermekte, branş ve hizmet süresi bağımsız değişkenlerine göre farklılık göstermemektedir. Okul müdürlerinin stratejik liderlik uygulamalarını, yasal-bürokratik, zaman ve mali kaynaklar kısmen sınırlandırmaktadır. Stratejik liderlik uygulamalarını etkileyen etmenlere ilişkin öğretmen görüşleri; branş ve görev yapılan okul bağımsız değişkenine göre bazı boyutlarda farklılık göstermekte, yöneticilik deneyimi ve hizmet süresi bağımsız değişkenlerine göre farklılık göstermemektedir. Okul müdürlerinin liderlik özellikleri ile stratejik liderlik uygulamaları arasındaki yüksek düzeyde pozitif bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of this study is to determine the opinions of teachers on strategic leadership applications of school principals and the factors affect these applications. The research was conducted by the use of survey method. 592 teachers among six different state vocational high schools in Eskişehir were the sample group of the study. 53,2 percent of the gathered data was used in the analysis. The data that was needed to attain the aims of this research was collected by means of a survey entitled ?The opinions of teachers working at the state vocational high schools about the strategic leadership applications of school principals? that was developed by the researcher.The techniques of frequency distributions and percentages were used to analyse the data to determine the opinions of teachers about the strategic leadership applications of school principals and the factors which affect these applications. ?Independent Sample T Test? and ?One-Way ANOVA? were used to determine the statistical differences between the ideas of teachers according to independent variables such as branch, seniority, management experience and school types. When the results of the T and F tests showed significant difference between the ideas, in order to determine the impact of them, ?2 (eta-squared) statistic was used. In the case of differences, ?LSD (Fisher?s Least Significant Difference) Test? was used to determine the source of difference. To determine the correlation between leadership features of school principals and the strategic leadership applications, Pearson?s correlation coefficient technique was used. For the statistical analysis, 0.05 significant level was used. SPSS 10.0 for windows package program was used for the statistical analysis.The results revealed that, the school principals were generally successful in strategic leadership applications, however, it was determined that, these applications need to be developed. There are significant differences between the opinions of school teachers about the strategic leadership applications of the school principals according to the management experience and the school variables. The results also showed that legal bureaucratic, time and economical sources partly limit the strategic leadership applications of the school principals. The opinions of teachers about the factors that limit the strategic leadership applications show a difference with respect to the independent variables such as branch and the school types in some extents; but it shows no difference with respect to the management experience and the seniority variables. It was concluded that there was a positive relation at high levels between the leadership features of school principals and the strategic leadership applications.