İnsan kaynakları yönetim süreçleri çerçevesinde öğretmen değerlendirilmesinde performans değerlendirme: Özel bir ilköğretim okulundaki sınıf öğretmenlerinin görüşleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, özel bir ilköğretim okulunda görev yapan sınıf öğretmenlerininöğretmen değerlendirilmesinde performans değerlendirme sistemine ilişkin görüşlerinibelirlemektir. Bu bağlamda, araştırmada nitel araştırma yaklaşımlardan yarı-yapılandırılmışgörüşme tekniğinden yararlanılmış ve veriler içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir.Araştırmanın uygulaması, 2006?2007 öğretim yılı güz döneminde Eskişehir İli MAT-FKBÖzel Gelişim İlköğretim Okulu'nda gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, okulun İlköğretimbölümünde görev yapmakta olan 12 sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırma verileri,öğretmenlerin uygun oldukları saatlerde görev yaptıkları okuldaki veli görüşme odalarında 25Aralık 2006?15 Ocak 2007 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmada, Araştırma verileriaraştırmacı tarafından hazırlanan ?Yarı-yapılandırılmış Görüşme Formu? ve ?ÖğretmenKişisel Bilgi Formu? aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verileri içerik analiz yoluylaçözümlenmiş, daha sonra, araştırma soruları temel alınarak bulgular tanımlanmış veyorumlanmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara dayalı olarak şu sonuçlar ortaya çıkmıştır:? Araştırmada öğretmenlerin belirttikleri görüşlerin, 2'si performans ve 11'i deperformans değerlendirme tanımı biçiminde ortaya çıkmıştır. Performans tanımı yapanöğretmenlere göre, performans, öğretmenin görevini iyi yapması olarak tanımlamıştır.? Öğretmenlerin biri dışında tümü öğretmen değerlendirmesinde performansdeğerlendirme sisteminden yararlanılmasını gerektiği yönünde görüş belirtmiştir.Öğretmen değerlendirmesinde performans değerlendirme sisteminin nedenkullanılması gerektiğine ilişkin belirtilen görüşlerin 8'i mesleki gelişim, 4'ü örgütselamaçların gerçekleşme düzeyini belirleme, 2'si performansa dönük rehberlik, 2'siödüllendirme, 1'i öğretmen eğitimini değerlendirme ve 1'i de eğitimin toplumsalişlevini geliştirme biçimindedir.? Öğretmenlerin, kendi performansının değerlendirilmesinde performansdeğerlendirmeden yararlanılmasına ilişkin 11 öğretmen olumlu görüş belirtirken; 1'ibu konuda olumsuz görüş belirtmiştir. Performans değerlendirmenin kendinindeğerlendirmesinde neden kullanılması gerektiği yönünde belirtilen görüşlerin 6'sımesleki gelişim, 4'ü ödüllendirme, 2'si performansa dönük rehberlik, 2'si eğitimöğretiminniteliğini geliştirme ve 1'i de nesnel değerlendirme biçimindedir. Bukonuda 1 öğretmen mesleki deneyimine güvendiği için performans değerlendirmesisteminin kullanılması gerektiğini neden olarak belirtmiştir. Öğretmendeğerlendirilmesinde performans değerlendirme sisteminin kullanılmasını istemediğinibelirten 1 öğretmen ise, performans değerlendirme sistemin kullanılmamasını istemenedeni olarak bireysel kaygı düzeyinin yüksek olmasını göstermiştir.? Öğretmenler, öğretmen performansını değerlendirme sürecine birden farklı kişi vekurumun katılması yönünde görüş açıklamışlardır. Öğretmenlerin tümü okulyönetiminin performans değerlendirme sürecine katılması gerektiği yönünde görüşbelirtmiştir. Bunun yanı sıra, öğretmenlerin belirtikleri görüşlerin, 9'u velilerin, 7'siöğrencilerin, 6'sı diğer öğretmenlerin, 4'ü akademisyenlerin, 4'ü müfettişlerin ve 2'side okulda çalışan diğer personelin de öğretmen performansını değerlendirme sürecinekatılması gerektiği biçimindedir. Ayrıca, bu konuda belirtilen 1'er görüş ise, siviltoplum örgütleri, okul bölgesindeki halk, okul-aile birliği, mahalle muhtarı, diğerkamu görevlileri, Valilik ve Milli Eğitim Müdürlüğü olarak ifade edilmiştir.? Performans değerlendirme sürecinde yaşanabilecek sorunlara ilişkin bir öğretmendışında tüm öğretmenler görüş bildirmiştir. Bu görüşlerin 5'i değerlendirme süresininaz olması, 5'i yanlı değerlendirme yapılması, 3'ü iletişim sorunun yaşanması, 2'sisınav sonuçlarının öğretmen performansıyla ilişkilendirilmesi ve 2'si de performansdeğerlendirme sonuçlarının amaç dışı kullanılması biçimindedir. Birer öğretmen ise,olumsuz öğretmen tutumu, gereksiz rekabete neden olma ve değerlendirmeye azsayıda ilgilinin katılımı konularını performans değerlendirme sürecinde yaşanabileceksorunlar olarak ifade etmiştir.Araştırma sonuçlarına dayalı olarak geliştirilen öneriler şunlardır:? Öğretmenler, öğretmen değerlendirmesinde performans değerlendirme sistemininkullanım amacı ve performans değerlendirme sürecine ilişkin bilgilendirilmelidir.? Öğretmenler performans değerlendirme sürecinde kimlerin neden yer alması gerektiğikonusunda bilgilendirilmelidir.? Öğretmenlere performans değerlendirme sonuçlarından nasıl yararlanılacağıkonusunda açıklama yapılmalıdır.

The aim of the present study is to figure out the perceptions of primary school teacherson performance evaluation system in teacher evaluation. Regarding this aim, the data ofthe present study is gathered through a semi structured interview technique, which is aqualitative research method, and the gathered data is analyzed through content analysismethod.The application of the study is held in MAT FKB private Gelişim Primary School inEskişehir during the Fall semester of 2006 ? 2007 educational term. Participants of thestudy are 12 primary school teachers, who work in the primary section of the school.The data of the study is gathered between 25 December 2006?15 January 2007 in themeeting room of the school in the convenient occasions of the teachers. The datagathering instruments were ?Semi-structured Interview Form? and ?TeacherDemographic Information Form? which were developed by the researcher. The gathereddata were analyzed through content analysis technique and the findings were definedand interpreted with respect to the research questions.Concerning the gathered data of the present study following findings are defined;? In the research, concerning to the perceptions of the teachers, it is seen that, twoof them defined performance and 11 of them defined performance evaluation.According to the teachers who defined performance, performance is thatteachers give importance to their job.? Except one of the teachers all of them stated that performance evaluation systemmust be used. Concerning to the reason of using performance evaluation system,teachers stated some factors such as professional development (8),determination of the level of the realization of the organizational aims (4),guidance for the performance (2), awarding (2), assessment of teacher education(1) and developing the communicational function of the education (1).? About the teacher evaluation via performance evaluation, 11 teachers arepositive and one is not. Teachers who believes that performance evaluationsystem would be used for them, stated some reasons such as professionaldevelopment (6), awarding (4), guidance for the performance (2), developing thequalification of teaching-training (2), objective evaluation (1). About the use ofperformance evaluation system, one teacher mentioned his professionalexperience as a reason. One teacher who negative about the use of performanceevaluation system in teacher evaluation, gave personal anxiety level as a reason.? Teachers agree that there must be multiple persons and institutes in the processof evaluation of teacher performance. And all of the teachers agree that theschool managers must take place in the performance evaluation process. Alsoteachers believes that, parents (9), students (7), other teachers (6), academicians(4), inspectors (4), school personal (2) must take place in the process.Additionally, civil society organizations, the community near the school region,school-family union, village headman, other public officers, governor andnational educational ministry have been stated by one of the teachers.? Except one of the teachers all of them stated their views regarding the problemswould be encountered in the process of performance evaluation. These viewsare, insufficient time for evaluation (5), possibility of subjective evaluation (5),possible problems in communication (3), the fact that examination scores seenas teacher performance (2) and the usage of evaluation results in wrong way (2).And negative teacher attitudes, causing unnecessary rivalry and very fewattendant participation factors have been stated by one of the teachers.According to the results of the study, fallowing suggestions were made;? Teachers must be informed about the aim and process of performance evaluationin teacher evaluation.? Teachers must be informed regarding the persons who must be in teacherevaluation process.? Teachers must be informed about the functions of performance evaluationsystem.