Zihin yetersizliği olan öğrencilere yönelik hazırlanan kendini yönetme stratejileri öğretim paketinin etkililiği

Abstract

Bu çalışmada; kendine ön uyaran verme, kendini kaydetme, kendini değerlendirme vekendini pekiştirmeden oluşan kendini yönetme stratejileri öğretim paketinin zihinyetersizliği olan öğrencilerin, (a) kendini yönetme stratejilerini kullanma becerilerinikazanmaları ve sürdürmeleri, (b) kendini yönetme stratejilerini kullanarak etkinliğiyerine getirmeleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Araştırmada ayrıca, stratejikullanımının farklı davranışlara ne düzeyde genellendiği ve kendini yönetmestratejilerinin kullanımına yönelik anne-baba görüşleri belirlenmiştir.Araştırmaya Ankara ilinde bir özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine devam eden,hafif düzeyde zihin yetersizliği olan, 10?11 yaşları arasındaki biri kız, ikisi erkek üçöğrenci katılmıştır. Araştırmada, etkililiği değerlendirmek üzere tek denekli araştırmamodellerinden denekler arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır.Araştırmada hem gözlemciler arası güvenirlik hem de uygulama güvenirliği verisitoplanmış ve yüksek güvenirlik bulguları elde edilmiştir.Araştırma bulguları; kendine ön uyaran verme, kendini kaydetme, kendinideğerlendirme ve kendini pekiştirmeden oluşan kendini yönetme stratejileri öğretimpaketinin zihin yetersizliği olan öğrencilerin kendini yönetme stratejilerini kullanmabecerilerini kazanmalarında etkili olduğunu ve stratejileri kazanan öğrencilerinuygulama sona erdikten sonra da bu stratejileri kullanmaya devam ettiklerinigöstermiştir. Ayrıca, kendini yönetme stratejilerinin kullanımı sırasında etkinliği yerinegetirme davranışlarında olumlu yönde bir farklılık olduğu, bu farklılığın uygulama sonaerdikten sonra da korunduğu ve kazanılan stratejilerin farklı davranışlara genellendiğide belirlenmiştir. Aile üyeleriyle yapılan görüşmelerden elde edilen sonuçlar ise,kendini yönetme stratejilerinin kullanımına yönelik anne-baba görüşlerinin olumluyönde olduğunu gösterir niteliktedir.

In this study, the effectiveness of self management strategy instruction packageconsisting of antecedent cue regulation, self recording, self evaluation, and selfreinforcement on (a) acquiring and maintaining self management skills by students withintellectual disabilities and (b) completing assignments by using these strategies wereinvestigated. Furthermore, generalization and social validity effects of self managementstrategies were examined as well.Three students 10-11 years old (one female, two male) with mild intellectual disabilitiesparticipated in the study. To assess the effectiveness, multiple probe design with probeconditions across subjects was used. Both dependent reliability and independentreliability data were collected and high reliability rates were obtained.The findings of this study showed that self management instruction package waseffective on acquiring and maintaining self management skills by students withintellectual disabilities. The usage of self management strategies facilitated assignmentcompletion of the students as well. In addition, students maintained the selfmanagement strategies and generalized these strategies across different assignments.Moreover, social validity results obtained from the parents of the participants were verypositive as well.