Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere sözel matematik problemi çözme becerisinin kazandırılmasında şema yaklaşımının etkililiği

Abstract

Sözel matematik problemlerini çözme becerisinin gelişimsel yetersizliği olan bireylere öğretilmesi, bu bireylerin neden-sonuç ilişkisini kavramaları açısından önemlidir. Bu araştırmanın amacı, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan bireylere sözel matematik problemi çözme becerisinin kazandırılmasında ve sürdürülmesinde şema yaklaşımının etkililiğini belirlemektir. Araştırmada sonuç miktarı bilinmeyen karşılaştırma türündeki sözel matematik problemleri kullanılmıştır. Çalışmada deneklerin sözel matematik problemi çözme becerisini, uygulama sona erdikten sonraki koruma düzeylerinin ve bu beceriyi farklı türdeki matematik problemlerine genellemeleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi de amaçlanmıştır. Ayrıca, deneklerin annelerinin ve öğretmenlerinin çalışmanın sosyal geçerliğine ilişkin görüşleri değerlendirilmiştir. Araştırmaya Eskişehir ilinde OSB olan dokuz, 11 ve 14 yaşlarındaki üç birey katılmıştır. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden denekler arası yoklama denemeli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Şema yaklaşımının sözel matematik problemlerinin öğretimindeki etkililiği grafiksel analiz yoluyla incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına bakıldığında, şema yaklaşımıyla öğretimin deneklerin sözel matematik problemi çözme performanslarını arttırdığı görülmektedir. Bu artışın bütün denekler için öğretim sona erdikten bir, üç ve beş hafta sonra da devam ettiği görülmektedir. Ayrıca, iki denek sonuç miktarı bilinmeyen karşılaştırma türündeki sözel matematik problemlerini çözme becerisini, fark miktarı bilinmeyen karşılaştırma türündeki sözel matematik problemlerini çözme becerisine genelleyebilmiştir. Deneklerin anneleri ve sınıf öğretmenlerinden toplanan sosyal geçerlik bulgularına bakıldığında, her iki grubun da şema yaklaşımının sözel matematik problemi çözme becerisinin öğretiminde kullanımına yönelik görüşlerinin olumlu olduğu görülmektedir.

It is important to teach word mathematics problem solving skills to individuals with developmental disorders because these skills are crucial for understanding cause and effect relationships. The aim of this study is to determine the effectiveness of schema-based approach on gaining and maintaining the mathematical word problem solving skills of individuals with Autism Spectrum Disorder (ASD). In this study, comparison mathematical word problems with ending quantity unknown were used. Another aim of the study is to determine the maintenance and generalization of this skill after instruction sessions end. Moreover, the ideas of the mothers and the teachers of the subjects about schema-based approach are asked in order to collect social validity data. Subjects of the study were three individuals, with ASD who were 9, 11 and 14 years old. Multiple probe design with probe trials across subjects was used which is one of the single subject research models. The effectiveness of schema-based approach on teaching mathematical word problems has been analyzed graphically. The results of the study show that schema-based approach increases the mathematical word problem solving skill performance of subjects with ASD. It is observed that all of the subjects have maintained this performance during first, 3rd and 5th weeks after instruction sessions. Furthermore, the generalization data shows that two subjects could also solve the comparison problems with difference quantity unknown. Social validity results were gathered from the mothers and the teachers of the subjects and show that both of the groups' ideas about schema-based approach on teaching mathematical word problem solving skills are positive.