Bı̇lı̇msel üretkenlı̇k testı̇nı̇n 3, 4 ve 5. sınıf öğrencı̇lerı̇ne uygun formunun gelı̇ştı̇rı̇lmesı̇ ve ön psı̇kometrı̇k özellı̇klerı̇nı̇n ı̇ncelenmesı̇

Abstract

Yaratıcılık çalışmalarını olumsuz yönde etkileyen faktörlerin başında yaratıcılık ölçme araçlarının sınırlılıkları gelmektedir. Yaratıcılık ölçme araçlarındaki sınırlılıkların başında alana özgü modern yaratıcılık tanımları ile uyumlu ölçme araçlarının sayısının çok az olması ve bu ölçme araçlarının psikometrik özelliklerinin yetersiz olması gelmektedir. Bilimsel yaratıcılık bağlamında düşünüldüğünde ilkokul öğrencilerine yönelik çok az sayıda bilimsel yaratıcılık testi bulunmaktadır. Var olan çok az sayıdaki bu testlerinin ise psikometrik özelliklerinin yeterli düzeyde olmadığı görülmektedir. Bu bağlamda, mevcut çalışmanın amacı, bilimsel yaratıcılığı açıklamak için geliştirilmiş olan Bilimsel Yaratıcılığın İkili Arama Modeli (Sciencetific Discovery as Dual Search-SDDS) temelinde 3, 4 ve 5. sınıf öğrencilerine yönelik bir bilimsel yaratıcılık testi geliştirmektedir.SDDS'ye göre geliştirilen Bilimsel Üretkenlik Testi 3, 4 ve 5. Sınıflara Uygun Formu (BÜT 3-5), hipotez geliştirme ve deney tasarlama bileşenlerinden oluşmaktadır. Testte fizik, kimya ve biyoloji alanlarında 4 açık uçlu madde yer almaktadır. BÜT 3-5'in geliştirilme sürecinde, 10 uzman öğretmenin katıldığı 10 oturumda, kuramsal alt yapıya uygun çok sayıda madde geliştirilmiştir. Madde havuzundan uzman görüşü, ön deneme uygulaması ve pilot uygulama ile seçilen maddelerden bir uygulama formu oluşturulmuştur. Uygulama formu 647 öğrenciye (166 beşinci sınıf; 251 üçüncü sınıf; 220 dördüncü sınıf) uygulanmış ve bulgular ışığında madde seçimi yapılarak testin son halielde edilmiştir. Araştırmanın bulguları ile BÜT 3-5'in iki bileşenli yapısı deneysel olarak kanıtlanmış, ayırt edicilik geçerliği ve uyum geçerliği değerleri yeterli düzeyde bulunmuştur. Testin iç tutarlık ve puanlayıcılar arası güvenirliğinin ise yüksek olduğu görülmüştür.Araştırmanın bulgularına göre BÜT 3-5 geçerliği ve güvenirliği deneysel olarak kanıtlanmış bir bilimsel yaratıcılık testidir. BÜT 3-5 özel yeteneklilere yönelik programların etkilerinin değerlendirilmesinde, bu tür programlara öğrenci seçimlerinde ve bilimsel yaratıcılığın gelişimsel olarak incelenmesinde kullanılabilir.Anahtar Sözcükler: Bilimsel yaratıcılık, Yaratıcılık, Bilimsel süreç becerileri, Hipotez geliştirme, Deney tasarlama.

One of the leading factors affecting creativity studies negatively is the limitations of creativity assessments. First of all, there are few instruments compatible with modern theories creativity. Secondly psychometric properties of these instruments are not sufficient. In the context of scientific creativity, there are fewer scientific creativity tests for primary school students. It is seen that the psychometric features of existing instruments are inadequate. Therefore, the aim of this study is to develop a scientific creativity test for 3rd, 4th, and 5th grade students on the basis of Scientific Discovery as Dual Search Model (SDDS).Creative Scientific Ability Test for 3rd, 4th and 5th Grade (C-SAT 3-5), which was developed according to SDSS, consists of hypothesis development and experiment designing components. There are four open-ended items in science areas Physics, Chemistry, and Biology. In developmental process of C-SAT 3-5, many items that are suitable to theoretical background were produced in 10 sessions with 10 expert teachers. An implementation form was created by using these items. Items were chosen according to expert opinion, try-out and pilot studies. The implementation form was given to 647 students (166 5th grade students, 251 3rd grade students, 220 4th grade students) and according to the results the final version of the test was created. Two-component structure of C-SAT 3-5 was proved. It was also found that C-SAT 3-5 has adequate concurrent and discriminant validity. From the reliability analyses the internal consistency and the interrater reliability of the test was found to be high.According to the results of the study C-SAT 3-5 is a valid and reliable scientific creativity test for primary school students. It can be used in evaluating the effects of educational interventions in science like gifted programs, identification and screening processes in gifted education, and the researches on scientific creativity, scientific reasoning, science process skills and scientific thinking.Keywords: Scientific creativity, Creativity, Science process skills, Hypothesis formation, Experiment design.