Sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital vatandaşlığa yönelik görüşleri ve uygulamaları

Abstract

Bu araştırmada, dijital vatandaşlık eğitiminde önemli rol ve sorumlulukları bulunan sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital vatandaşlık yaklaşımına dair görüşlerinin ve uygulamalarının ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Nitel araştırma desenlerinden temel nitel araştırma şeklinde gerçekleştirilen araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden `maksimum çeşitleme` yoluyla belirlenen 8 sosyal bilgiler öğretmeniile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler sırasında yarı yapılandırılmış öğretmen görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmelerin ardından gözlem sürecine geçilerekdaha önce görüşülen öğretmenlerden dördü toplamda 48 saat derslerinde gözlemlenmiştir. Gözlemler sırasında daha önce araştırmacının hazırladığı gözlem formundan yararlanılmıştır. Elde edilen verilerin analiz aşamasında içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital vatandaşlık kavramına dair yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadıkları; çoğu öğretmenin dijital vatandaşlık boyutlarını hiç duymadıkları; sosyal bilgiler derslerini dijital vatandaşlık eğitimine hizmet etmesi açısından yetersiz buldukları; dijital vatandaşlık eğitiminin verilmesini gerekli buldukları; dijital vatandaşlık becerilerinin öğrencilere aileleri ve öğretmenleri tarafından kazandırılması gerektiği; sosyal bilgiler dersinin dijital vatandaşlık konularını ele almada uygun derslerden biri olmasına rağmen programda yeterli düzeyde yer verilmediği belirlenmiştir. Araştırma sonunda dijital vatandaşlık konularında farkındalık oluşturmak ve dijital vatandaşlık eğitimini geliştirmek açısından çeşitli öneriler sunulmuştur.

In this study, it is aimed to reveal the opinions of the social studies teachers about the concept of digital citizenship, which have important roles and responsibilities in digital citizenship education. In this basic qualitative research research, face to face interviews were conducted with 8 social studies teachers determined through maximum diversity sampling which is one of purposive sampling methods. During the interviews, a semi-structured teacher interview form was used. After the completion of the interviews, 4 of the teachers interviewed were observed during 48 hours in total. The observation form prepared by the researcher was used during the observation process. In the analysis stage of the data, content analysis is used. According to the results of the study; social studies teachers do not know the concept of digital citizenship sufficiently, most teachers have never heard of the elements of digital citizenship. They believe that social studies courses are inadequate to serve digital citizenship education. However, it was found that teachers have a positive opinion about the necessity of digital citizenship education. According to the teachers' opinions, students often use technology but digital citizenship skills need to be gained by their parents and teachers. Although the social studies course is one of the appropriate courses in terms of digital citizenship, there is not enough digital citizenship issue in the program. At the end of the research, various suggestions were made in order to raise awareness about digital citizenship and to improve digital citizenship education.