Centaurea thracica (Janka) hayek ve centaurea pichleri bioss. subsp. pichleri flavonoidleri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Temmuz 1980'de Kırklareli, Vize -Pınar hi sar arası toplanan Centaurea thracica( Janka) -Hayek (İSTE 45501) ve Haziran 198 2' de Konya, Akşehir-Cankurtaran civarından top lanan Centaurea pichleri Boiss. subsp. pichleri (İSTE 48 917) bitkileri flavonoid bileşikleri bakımından incelenmiştir. Bitkilerin kurutulan ve toz edilen topraküstü kısım ları bir sokslet aygıtında etanol ile tüketilmiştir. Elde edi len ekstreler yoğunlaştırıldıktan sonra sırasıyla petrol eteri, kloroform ve etil asetat ile tekrar tüketilmiştir. Çeşitli çözücü sistemlerinde yapılan ince tabaka kromatografi sinde kloroform ve etil asetat ekstrelerinin flavonoid bileşikler içerdiği saptanmıştır. Kloroform ekstreleri poliklar sütunda Önce kloroform daha sonra kloroform: etanol (2:1) çözücü sis temi ile yıkanarak ayırıma tabi tutulmuş ve artan miktarlar da etanol ilavesiyle yıkamaya devam edilmiştir. Elde edilen karışım fraksiyonlar selüloz sütunlardan geçirilerek temiz lenmiş ve elde edilen tek maddeler sefadeks LH-20 sütunlarda metanol ile yıkanarak saflaştırılmıştır. Etil asetat ekstre leri de poliklar sütunlarda kloroform: etanol (2:1) çözücü sistemi ile yıkanarak ayırıma tabi tutulmuştur. Etanol ilave si ile karışımın polaritesi arttırılarak yıkamaya devam edil miştir. Bu sütunlardan elde edilen karışım fraksiyonlar ikin ci bir poliklar veya selüloz sütunlardan geçirilerek temiz lenmiş ve elde edilen tek maddeler sefadeks LH-20 sütunlarda metanol ile yıkanarak saflaştırılmıştır.- 119 - Elde edilen bileşiklerin yapılarının viteksin, iso- viteksiri, luteolin 7-û-glikozit, kersetin 3-0-glikozit, orientin, isoorientin, apigenin, 6-metoksiapigenin, 6-metok- siapigenin 7-0-glikozit, apigenin 7-0-glikozit, luteolin, 6-metoksiluteolin, sirsimaritin ve 6 -hi dr oksi apigenin 4' -me til eter 7-0-glikozit olduğu renk reaksiyonları ve spektros- kopik yöntemlerle kanıtlanmış, yapıların doğrulukları stan dart maddeler ile karşılaştırılarak kontrol edilmiştir. Sonuç olarak, Centaurea thracica ( Janka) Hayek bitki sinden altı flavon glikoziti, Centaurea pichleri Boiss. subsp. pichleri bitkisinden de dokuz f lavonoid bileşik elde edilmiştir. Bu bileşiklerden viteksin, isoorientin ve 6-hid- roksiapigenin 4' -metil eter 7-0-glikozit Centaurea türlerin den ilk kez tarafımızdan elde edilmişlerdir. Tüm bileşiklerin yapılarının aydınlatılmasında fizik sel özelliklerinden, renk reaksiyonlarından, bazı kimyasal reaksiyonlardan ve ÜV, H-nmr, MS gibi spektroskopik yöntem lerden yararlanılmıştır.

SUMMARY In this work, Centaurea thracica (Janka) Hayek and Centaurea pichleri Boiss. subsp. pichleri were investigated for their flavonoidal compounds. Centaurea thracica (Janka) Hayek was collected from Kırklareli, Vize-Pxnarhisar district in July 1980 and a voucher is deposited in the Herbarium of Faculty of Pharmacy, University of Istanbul, ISTE: 45501. Centaurea pichleri subsp. pichleri was collected from Konya, Akşehir-Cankur taran district in June 1982 and a voucher is deposited in the Herbarium of Faculty of Pharmacy, Univer sity of Istanbul, 48917. Both of the plants have not been chemically investigated up till now. Air-dried and powdered above ground part of the plants were extracted in a soxhlet apparatus with ethanol. The crude alcoholic extracts, after evaporation in vacuo were re-extracted with petroleum ether, chloroform and ethly acetate respectively. Chloroform and ethly acetate extracts showed the presence of flavonöids in their thin layer chromatographies with various solvent systems. The chloroform extracts were packed on top of a polyclar column and eluation started with chloroform and chloroform 2: ethanol 1 and the polarity of the solvent was increased by gradual addition of ethanol. The further seperations of the- 121 - fractions obtained from the polyclar column were made by cellulose column and final purifications of the flavonoids were made by using Sephadex LH-20 with methanol as elution solvent» Ethyl acetate extracts of the plants also packed on polyclar column and elution started with chloroform 2:ethanol 1 solvent system and the polarity increased by gradual addition of methanol. The fractions obtained from this column were re-separated by either a polyclar or a cellulose column and the final purification was made by sephadex LH-20 with methanol as elution solvent. The structures of the flavonoid compounds were deter mined as vitexin, isovitexin, luteolin 7-0-glucoside, quercetin 3-0-glucoside, orientin, isoorientin, apigenin, 6-methoxyapi- genin, 6-methoxyapigenin 7-0-glucoside, apigenin 7-0-glucoside luteolin, 6-methoxy luteolin and circimaritin. As a result, six flavonoid compounds were obtained from the plant Centaurea thracica (Janka) Hayek and nine flavonoid compounds were obtained from the plant Centaurea pichleri Boiss. subsp. pichleri. Vitexin, isoorientin and 6 -hydroxy 4' -methyl ether 7-0-glucoside were isolated from Centaurea species for the first time. The structures of all compounds were elucidated by using physical methods, colour reactions, chemical reactions and spectral methods such as UV, H-nmr and MS.