Cimetidinin bazı maddelerin idrarla atılımına ve plazmadaki düzeylerine etkileri ile bunun böbrek ve karaciğerdeki histopatolojisi

Abstract

ÖZET Bu araştırmada 30 adet Rattus norvegicus türü beyaz sıçan iki gruba ayrılarak kontrol ve deney grubu olarak kullanıldı. Deney grubuna oral yoldan 1 g/60 kg Vüc.Ağ./ gün dozunda cimetidin, kontrol grubuna ise su verildi. Planlanan günlerde sıçanların tartımı yapıldı ve idrarları toplandı. İdrar ve plazmada kreatinin, üre azotu, ürik asit, kalsiyum, fosfor, ayrıca plazmada total protein ve total lipid düzeyleri spektrof otometrik olarak ölçüldü, îdrar ve plazmada mevcut sistin, alanin, prolin, tirozin, lösin-izolösin amino asitleri önce kağıt kromatografi yön temiyle tespit edildi sonra bunların miktarları spektrofo- tometrik olarak ölçüldü. Deney süresinin bitiminde löko- sit sayımı yapıldı ve son olarak bu hayvanların böbrek ile karaciğerleri histopatolojik yönden incelendi. Deney grubunda kontrole göre kreatinin ve üre azotu nun idrarla atılımının anlamlı şekilde azalıp, plazmada arttığı, ürik asidin ise hem idrarda hem de plazmada an lamlı olarak arttığa saptandı. Kalsiyum düzeyinin deney grubu plazmasında kontrole göre anlamlı olarak azaldığı, buna karşılık fosfor düzeyinin anlamlı şekilde arttığı, idrarda ise kalsiyumun anlamlı olarak artıp, fosfor düze yinin anlamlı şekilde azaldığa tespit edildi. Sadece plazmada ölçümü yapılan total protein düzeyi kontrole göre anlamlı şekilde azalırken, total lipid düzeyi anlamlı şe kilde arttı. Deney grubunda kontrole göre sistin, prolin ve tirozinin idrarla atılımının anlamlı şekilde artarken alaninin anlamlı şekilde azaldığı bulundu. Deney grubu plazmasında kontrole göre lösin-izolösinin anlamlı ola rak yüksek olduğu saptandı. Histopatolojik kesitlerde, böbrekte hücre ihfiltras- yonu sonucu nefrit, tübül epitellerinde bulanık şişme, parankimatöz değişiklikler, yer yer nekroz ve dökülmeler,11 toplama kanallarında hyalin silindirler görülürken, glo- merul yumaklarından bazılarında atrofik, hiperplazik du rumlar olduğu saptandı. Karaciğer kesitlerinde ise bu lanık şişmeden nekroza giden değişimler, lobüllerin orta hatlarında nekroze hücreler, vakuolik dejenerasyonlar şek linde parankimatöz değişiklikler, periportal alanlarda hücre infiltrasyonları ve rejenere hücrelerin bulunduğu tespit edildi. Cimetidinin lökosit çeşitlerinin % sayı larına bir etkisinin olmadığı saptandı. Anahtar sözcükler: Cimetidin, Midenin asit sekres- yonu, Histamin, H? reseptör an- tagonistleri, Peptik ülser, Kre- atinin, Nefrit, Hepatit

Ill SUMMARY In this study, 30 Rattus norvegicus sp. albino rats were used by grouping two groups as control and treatment. Ciraetidine was administrated orally at a dose level at 1 g/60 kg body weight/day to the treatment group, while control group were taking only water. The weighting and collecting of the urine of the rats of both groups have been done on the planning days. Creatinine, urea nitrogen, uric acid, calcium and phosphorus in the urine and plasma; total protein and total lipid levels in plasma were mea sured spectrophotometrically. Cystine, alanine, proline, tyrosine, leucine-isoleucine amino acids in the urine and plasma were firstly determined by using paper chromatog raphy method and then their amounts were measured by using the spectrophotometry. At the end of the investigation period, leukocytes were counted and finally kidney and li ver of these rats were investigated histopathologically. In the treatment group, it has been determined that the excretion of the creatinine and urea nitrogen were dec reased in the urine and their levels were increased in the plasma; while uric acid were significantly increased in both of the urine and plasma. At the result of the mea surements, it has been seen that calcium level in the plasma of the treatment group was significantly lower than the control group, although phosphorus level was signifi cantly higher than the control. Besides of these, calcium level in the urine of the treatment rats has been increased while phosphorus level has been decreased significantly. Total protein level which was measured only in the plasma has been decreased while total lipid level been increased significantly. It was found that, in the treatment group the excretion of the cystine, proline and tyrosine were increased in urine, but the alanine has been excretiated less. In the plasma of treatment group leucine-isoleucineIV have been seen higher than the control group. In the histopathologic slides, at the result of cell infiltration in the kidney, nephritis; cloudy swelling, parenchyraatosis changes, necrosis and casts in the tube epithels, hyaline cylinders in the collecting ducts have been seen, while in some of the glomerul capsules atropy, hyperplasia have been determined. However, parenchymato- sis degenerations like variations from cloudy swelling to necrosis, necrosis cells in the middle lines of the lobes, vacuolic degenerations; cell infiltrations in the peripor tal areas and regenerated cells have been seen in the li ver slides. At the result of leukocyte countings, no ef fect of cimetidine to the percentages of the leukocyte species has been setted. Key words: Cimetidine, Acid secretions of stomach, Histamine, H2 receptor antagonists, Pep tic ulcer, Creatinine, Nephritis, Hepati tis