Doğal dil öğretim tekniklerinden tepki isteme modelinin öğretilmesinin etkililiği

Abstract

Bu çalışmada, dil ve konuşma terapistliği yüksek lisans programına kayıtlı iki öğrenciye ve gelişim geriliği olan çocuklarla çalışan bir öğretmene, doğal dil öğretim tekniklerinden tepki isteme modelini öğretmek için hazırlanan programın etkililiği ve katılımcıların öğrendikleri tepki isteme modelinin gecikmiş dil ve konuşma sorunu olan öğrencilere hedef sözcükleri öğretmede etkililiği araştırılmıştır. Aynı zamanda, bu programın uygulama sona erdikten sekiz ve onaltı hafta sonraki izleme etkisi incelenmiştir. Araştırmada, doğal dil öğretim tekniklerinden tepki isteme modelini öğretmek için hazırlanan programın etkililiğini belirlemek üzere tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırma, Anadolu Üniversitesi Dil ve Konuşma Bozuklukları Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİLKOM)'nde uygulamalarını sürdüren iki yüksek lisans öğrencisi ve aynı merkezde gecikmiş dil geriliği olan öğrencilerin grup eğitimini11 sürdüren bir öğretmen ile yürütülmüştür. Ayrıca, bu katılımcıların öğretim yaptıkları gecikmiş dil geriliği olan üç öğrenci de araştırmada yer almıştır. Tepki isteme modeline yönelik hazırlanan programın etkililiğini değerlendirmek üzere toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim ve izleme oturumları düzenlenmiştir. Oturumların tümü bire bir öğretim düzenlemesi biçiminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada hem gözlemciler arası güvenirlik hem de uygulama güvenirliği verileri toplanmış ve tepki isteme modelinin öğretimine yönelik programın etkililiği grafiksel analiz kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma bulguları, tepki isteme modelinin öğretimine yönelik programın çalışmaya katılan tüm katılımcılarda etkili olduğunu, öğretim sona erdikten sekiz ve onaltı hafta sonra da öğrenilenlerin kalıcılığının korunduğunu göstermektedir.

This study investigates the effectiveness of an instructional program designed to teach mand-model, one of the milieu teaching techniques, to two students in speech and language therapy and one teacher working with developmentally delayed children and the effectiveness of mand-model on teaching vocabulary items to children with delayed speech and language. Furthermore, the follow-up effects of this program was also examined eight and sixteen weeks after the termination of the program. One of the single-subject research designs, multiple-probe model across subjects, was utilized to assess the effectiveness of the instructional program developed to teach mand-model, a technique in milieu teaching. The participants of the study were two students practicing at Education, Training, and Research Center for Speech and Language Disorders at Anadolu University, and one teacher workingIV with children with delayed language at the same center. Besides, three children whom these participants were working with also attended the study. Full probe, daily probe, instructional and observational sessions were conducted to assess the effectiveness of the instructional program designed to teach mand- model. All sessions were carried out on a one-to-one educational setting. Both interobserver and procedural reliability data were collected, and the effectiveness of the instructional program developed to teach mand-model was determined through graphic analysis. The findings of the study reveal that the instructional program designed to teach mand-model was effective for all participants, and that the newly-learned items were still retained eight and sixteen weeks after the termination of the program.