7?14 yaş aralığındaki Türkçe konuşan çocukların sözel akıcılık becerilerinin değerlendirilmesi

Abstract

Nöropsikolojik değerlendirmelerin vazgeçilmez bir parçası olan sözel akıcılık testleri farklı etiyolojilerden kaynaklanan bilişsel yetersizliklerin tanılanmasına en duyarlı araçlardır. Bu testlerden özellikle semantik ve fonemik akıcılık testleri sözlü üretimi başlatmak için gerekli anlamsal ve fonolojik süreçleri harekete geçiren klinik yöntemlerin en tanınanlarıdır. Bu çalışmada, 7?14 yaş aralığındaki Türkçe konuşan çocukların sözel akıcılık becerilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın diğer amacı ise sözel akıcılık performansının yaş ve cinsiyet değişkenine göre gösterdiği farklılıkların belirlenmesidir. Sözel akıcılık becerileri, semantik akıcılık (hayvanlar, meyve ve sebzeler, taşıtlar, mobilyalar, vücut bölümleri ve giysiler), fonemik akıcılık (/a/, /b/, /e/, /f/, /k/, /p/, /r/, /ü/, /z/) ve eylem akıcılığı (insanlar ne yapar) ölçümleri ile araştırılmış ve elde edilen veriler betimsel ve istatistiksel analiz uygulanarak değerlendirilmiştir.Çalışma, Eskişehir il merkezinde bulunan devlete bağlı 4 ilköğretim okulunda eğitime devam eden 128 ilköğretim öğrencisinin (65 kız, 63 erkek) gönüllü katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Nörolojik, psikiyatrik ya da gelişimsel bozukluğu olmayan katılımcılar yaşlarına göre 8 gruba (7 yaş, 8 yaş, 9 yaş, 10 yaş, 11 yaş, 12 yaş, 13 yaş, 14 yaş) ayrılmışlardır.Araştırmadan elde edilen bulgular sözel akıcılık becerilerinin yaş ile birlikte gelişim gösterdiğini ortaya koymaktadır. Veriler cinsiyet değişkeni bakımından değerlendirildiğinde ise kız ve erkek katılımcılar arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Kullanılan sözel akıcılık ölçümleri katılımcıların ürettikleri ortalama sözcük sayısı bakımından analiz edildiğinde fonemik akıcılık performansının semantik ve eylem akıcılığı performanslarına kıyasla anlamlı düzeyde daha düşük olduğu bulgulanmıştır. Semantik akıcılık ve eylem akıcılığı performansları arasında ise anlamlı bir fark bulunamamıştır. Elde edilen veriler üretilen toplam ve ortalama sözcük sayısına göre incelendiğinde katılımcıların semantik akıcılık ölçümünde vücut bölümleri kategorisi, fonemik akıcılık ölçümünde ise /k/ sesi için daha çok sözcük ürettikleri bulunmuştur. Son olarak, üretilen farklı sözcük sayısı bakımından bir değerlendirme yapılmış ve semantik akıcılık ölçümünde hayvanlar kategorisinin, fonemik akıcılık ölçümünde ise yine /k/ sesinin en yüksek farklı sözcük sayısına sahip olduğu bulunmuştur.Anahtar Sözcükler: sözel akıcılık, semantik akıcılık, fonemik akıcılık, eylem akıcılığı, Türkçe konuşan çocuklar

Verbal fluency tests are included in almost every neuropsychological evaluation and they are sensitive to cognitive impairment from a variety of etiologies. Semantic and phonemic fluency tasks are exemplary clinical ways to tap into semantic and phonological processes central to speech production. This study was aimed to assess verbal fluency skills in Turkish speaking children ranging in age from 7 to 14. Another aim of the study was to investigate the differences in verbal fluency performance by age and gender. Verbal fluency skills were assessed with semantic fluency tasks (animals, fruits and vegetables, vehicles, furniture, body parts and clothing), phonemic fluency tasks (/a/, /b/, /e/, /f/, /k/, /p/, /r/, /ü/, /z/) and action verbal fluency tasks (saying things that people do).Data were collected in a sample of 128 volunteer students (65 girls, 63 boys) selected from 4 public elementary schools in Eskişehir city center. Participants were divided into 8 age groups (7 years, 8 years, 9 years, 10 years, 11 years, 12 years, 13 years, and 14 years). Any child with a known history of psychiatric, neurological or developmental diseases was not included in the study.Results indicated that the verbal fluency skills improved with age in children. Girls and boys were found not to perform significantly different on the verbal fluency tasks. Verbal fluency tasks were analyzed for the average number of items generated by participants and found that phonemic fluency performance was significantly lower than semantic and action verbal fluency, but no significant differences were found between the semantic fluency and action verbal fluency performance. When the data were analyzed for the total and average number of words, participants were found to produce more words in the category of body parts in semantic fluency tasks, and in /k/ phoneme in phonemic fluency tasks. The analysis of the number of different words did not change the priority of /k/ phoneme among phonemic fluency tasks; yet, animals among semantic fluency tasks became the most familiar category with more different words.Keywords: verbal fluency, semantic fluency, phonemic fluency, action verbal fluency, Turkish speaking children