Anlamsız sözcük tekrarı testi geliştirme çalışması: Özgül dil bozukluğu olan çocuklarla ön çalışma bulguları

Abstract

Bu çalışmada; özgül dil bozukluğunu erken tanılamada kullanılmak üzere, Türkçe anlamsız sözcük tekrarı testi geliştirilmiştir. Testte dile benzeyen 15 ve dile benzemeyen 15 olmak üzere toplam 30 sözcük vardır. Sözcükler bir, iki, üç, dört ve beş hecelidir. Her hece sayısında üçer sözcük bulunmaktadır. Sözcükler oluşturulurken Türkçenin fonotaktik ve ortografik yapısı ile Türkçedeki hecelerin sıklık değerleri esas alınmıştır.Uygulama, üç ayrı grup ile yapılmıştır. Birinci grupta yaşları 4-8 arasında değişen ve uzman dil ve konuşma terapistlerince değerlendirilip özgül dil bozukluğu (ÖDB) tanısı konan 20 çocuk vardır. İkinci grubu, ÖDB'li çocuklarla aynı yaşta olan ve normal dil gelişimi gösteren 20 çocuk (NA) oluşturmaktadır. Üçüncü grupta ise normal dil gelişimi gösteren ve ÖDB'li çocuklarla aynı dil puanına sahip olan, yaşları 3-7 arasında değişen, daha küçük yaştaki çocuklar (NK) yer almaktadır. Çocuklar, gruplar arasında, cinsiyetlerine göre de eşleştirilmiştir. Normal dil gelişimi gösteren çocuklar, anlamsız sözcük tekrar testi geliştirme çalışmasını, normal dil gelişimi gösteren 150 çocukla yapan bir araştırmacının örneklem grubundan seçilerek belirlenmiştir.ÖDB'li gruptaki çocukların, ÖDB tanı kriterlerine uygunlukları saptandıktan sonra bu çocuklara Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi ile Anlamsız Sözcük Tekrarı Testi (ASTT) uygulanmıştır. ASTT'de doğru-yanlış, ünsüz ve ünlü olmak üzere üç ayrı puanlama türünde puanlama yapılmıştır.Uygulama sonrasında, normal dil gelişimi gösteren 150 kişilik örneklem içinden yaşları 4-8 arasında olan 120 çocuk alınmış; bu çocukların test sonuçlarına 20 ÖDB'li çocuğun sonucu da eklenerek ASTT'nin özgüllük, duyarlık (hassaslık), olabilirlik oranı ve güvenirliği hesaplanmıştır.ÖDB'li grubun, grup NA ve grup NK'nin verileri ile yapılan analizlerde; ASTT'nin grupları ayırmada istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar verdiği görülmüştür. Testteki her üç puanlama türünün de grupları ayırmada istatistiksel yönden anlamlı sonuçlar verdiği, doğru-yanlış puanlamasının ayırt ediciliğinin diğer puanlama türlerinden daha iyi olduğu bulgulanmıştır.Çocukların yaşları ile sözcükleri doğru tekrar etme performansları arasındaki ilişki incelenmiş, dile benzeyen sözcükler için anlamlı bir ilişkiye rastlanmamış; ancak yaş ile dile benzemeyen sözcüklerin doğru tekrar edilmesine dayalı olan performans puanı arasında pozitif ilişki bulunmuştur.Çocukların cinsiyetleri ve zeka puanları ile sözcükleri doğru tekrar etme performansları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir.Anahtar Kelimeler: Özgül dil bozukluğu, anlamsız sözcük tekrarı testi, dile benzeyen, dile benzemeyen, klinik gösterge, hece yapısı

In this study, the results of a non-word repetition test developed to identify Turkish children with specific language impairment (SLI) are reported. The test is comprised of 30 non-words (15 language like ? 15 language unlike). Each set (language like and language unlike) contained three non-words with one, two, three, four and five syllables. While forming the non-words, frequencies of different syllable structures as well as the phonotactics of real Turkish words were taken into consideration.The test was administered to three different groups. The first group comprised of children with SLI aged between 4 and 8. The second group included 20 normally developing children chronological age matched with SLI children. The third group included normally developing children aged between 3 and 7 with language scores similar to that of SLI children.After determining that the children in the first group meet all the criteria of SLI, Turkish Language Development Test and Non-Word Repetition Test were administered. The performances of the children were scored in three different ways based on the accuracy of the repetition as a whole word, accuracy of only the consonants in the word, and accuracy of only the vowels in the word.To determine the specification, sensitivity and the likelihood ratio of the test, the test scores of 120 normally developing children aged between 4 and 8 in addition to the 20 children with SLI were calculated.The results showed that there were significant differences among the three groups in all three different types of scoring but scoring accuracy based on whole words was better in distinguishing the three groups. The results also showed that there was no meaningful relation between the ages of children and their performance in language like non-words. However, there was a positive relation between age and their performance in language unlike non-words. Gender and IQ test results did not show a significant difference within each group.Key Words: Specific Language Impairment, non-word repetition test, clinical marker, language like non-words, language unlike non-words, syllable structure