Disfonisi olan ilköğretim çağı çocuklarında vokal fonksiyon egzersizleri ve vokal hijyen önerilerinden oluşan ses terapisi programının etkililiğinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ses bozukluğu olan ilköğretim çağı çocuklarının tedavisinde kullanılan ses terapisi paket programının bileşenlerinden vokal fonksiyon egzersizleri (VFE; Koşul 1) ve vokal fonksiyon egzersizleri ile birlikte vokal hijyen eğitimi (VFE + VH; Koşul 2) uygulamalarından hangisinin daha etkili ve verimli olduğunun ortaya konması amaçlanmıştır.Araştırma modeli, tek denekli araştırma desenlerinde etkileşimli deneklerarası çoklu başlama düzeyli etkileşim modeline dayalı bileşen analizidir Araştırmaya 7;00-12;00 yaş arası dört erkek çocuk katılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni s/z oranı, maksimum fonasyon süresi, pertürbasyon parametreleri (jitter, SPI, NHR ve shimmer), ses handikap indeksi skorları ve GRBAS; bağımsız değişkeni ise disfonisi olan çocuklara uygulanan vokal fonksiyon egzersizleri ve vokal hijyen önerilerinden oluşan ses terapisi programıdır. Araştırma altı farklı aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama başlangıç düzeyi verilerinin alındığı aşamadır (A1). İkinci aşama, sadece vokal fonksiyon egzersizlerinin (B) uygulandığı aşamadır. Üçüncü aşamada vokal fonksiyon egzersizleri ve vokal hijyen önerileri uygulanmıştır (B+C). Dördüncü aşamada ise vokal fonksiyon egzersizleri (B) uygulaması tekrarlanmıştır. Beşinci aşama vokal fonksiyon egzersizlerinin ve vokal hijyen önerilerinin uygulandığı aşamadır (B+C). Altıncı aşama ise izleme aşamasıdır (A2). İzleme aşaması 15 gün arayla 2 seans, ayda bir 2 seans, üç ayda 1 seans ve altı ayda 1 seans olarak planlanmıştır. Terapi etkililiği, terapi öncesi ve sonrası ölçülen maksimum fonasyon süresi, s/z oranı, pertürbasyon parametreleri (jitter, shimmer, NHR, SPI) vokal handikap indeksi skorları, GRBAS skorları dikkate alınarak değerlendirilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde, uygulanan terapi programının katılımcıların ses kalitelerinin artmasında ve ses telleri üzerindeki patolojilerinin gerilemesinde etkili olduğu görülmektedir. Vokal hijyen oturumlarının uygulandığı terapi oturumları ile vokal hijyeninin uygulanmadığı oturumlar arasında etkililik açısından bir fark görülememiştir. Bu nedenle vokal fonksiyon egzersizleri ile birlikte vokal hijyen oyunlarının terapi programı olarak beraber uygulanmasının toplu bir etkiye sahip olduğu düşünülmektedir. Ayrıca uygulanan ses terapisi programının, çocukların hem doğru ses üretimini gerçekleştirmeyi hem de farklı durum ve ortamlarda seslerini doğru kullanmayı öğrenmelerinden dolayı, ilköğretim çağında görülen ses bozukluklarının tedavisinde etkili bir terapi yöntemi olduğu düşünülmektedir.

The aim of this study is to determine which of the voice therapy techniques, namely vocal function exercises (VFE; 1st condition) and vocal function exercises with vocal hygiene training (VFE+VH; 2nd condition), is more effective in the treatment of primary school children with voice disorders.A multiple baseline across subjects single subject interaction design with component analysis was used. Four 7;00-12;00 year old male children participated in the study. The research consisted of six different phases. First phase of the study was the baseline phase (A1). The second phase included only the vocal function exercises (B). At the third phase of the study, a combination of vocal function exercises and vocal hygiene recommendations were implemented (B + C). The fourth phase included vocal function exercises (B). The fifth phase of the study included vocal function exercises with vocal hygiene recommendations (B + C). The sixth phase was the follow-up phase of the study (A2). Follow-up sessions were organized in two sessions bi-weekly, two sessions per month, one session in three months and one session in six month. The effectiveness of the therapy was evaluated by measuring the maximum phonation time, s / z ratio, perturbation parameters (jitter, shimmer, NHR, SPI), vocal handicap index score and GRBAS scores taken before and after the therapy.When measures were analyzed, the therapy was observed as effective in increasing the participants? voice quality and recovering the pathologies on the vocal folds. It appeared that the effect of the combined vocal function exercises with vocal hygiene recommendations was cumulative. No significant difference was observed between the therapy programs with and without vocal hygiene recommendations; that is, applying both vocal function exercises and vocal hygiene recommendations together was shown to be effective. The therapy program used in this study is helpful for the participants in producing the expected normal voice and learning the best way to use their voices in different contexts.