İnme ve afazi yaşam kalitesi-39 ölçeği: Türkçe`ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Afazili bireyler; inmeden en şiddetli düzeyde etkilenen, sahip oldukları dil bozukluklarısebebiyle depresyonun ve sosyal kaçınma davranışlarının en çok görüldüğü gruptur.Afazi sonrasında aile ve iş yaşamında ani değişimler yaşayan, arkadaşlarını veakrabalarını kaybeden bireylerin, inme sonrasında afazi gelişmeyen bireylere oranladaha düşük yaşam kalitesine sahip oldukları bilinmektedir.Son yıllarda, inme kliniklerinde yaşam kalitesini ölçme çalışmalarına büyük önemverilmektedir. Sağlığa ilişkin yaşam kalitesi ölçümleri, bireylerin sağlık durumununyaşam kalitesi üzerindeki etkisini ölçerken aynı zamanda bireylerin aldığı sağlıkhizmetlerinin etkililiğini değerlendirmekte ve bireylerin tedavisi hakkında klinik kararverme sürecine katkıda bulunmaktadır. İnme sonrası dil bozukluğu yaşayan afazilibireylere spesifik yaşam kalitesi ölçeğini geliştiren ilk araştırmacılar Hilari, Byng,Lamping ve Smith?tir (2003).Bu çalışmada Hilari ve diğerleri tarafından geliştirilen SAQOL- 39 (Stroke and Aphasia Quality of Life Scale- 39) ölçeği Türkçe?ye uyarlanarak, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin dilbilimsel uyarlanması tamamlandıktan sonra geçerlik ve güvenirlik çalışmasına, katılım ölçütlerini karşılayan 30 afazili birey dahil edilmiştir.Ölçeğin uygulanması karşılıklı görüşmelere dayalı, 4 alt alana ait toplam 39 sorunun birey tarafından yanıtlanmasından oluşmaktadır. Yanıtlar, likert tipi beşliderecelendirme kullanılarak alınmıştır.İnme ve Afazi Yaşam Kalitesi- 39 ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda, ölçeğin yüksek geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğu ve afazili bireylerin yaşam kalitelerinin değerlendirmesinde kullanılmasının uygun olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar sözcükler: Afazi, yaşam kalitesi, İnme ve afazi yaşam kalitesi- 39 ölçeği,geçerlik-güvenirlik

People with aphasia who have language and communication problems are the ones whoare mostly affected by stroke and also the group in which depression and socialavoidance behaviours are mostly seen. Aphasia changes their lives suddenly. Peoplewith aphasia not only lose their jobs but also lose their friends. It is known that peoplewith aphasia have lower quality of life than the other stroke survivors who do not haveaphasia.In recent years, there has been a growing importance in assessing the quality of life ofpeople with aphasia in stroke rehabilitation. Health related quality of life scales not only assess the effect of health status on the quality of life of people but also evaluate the efficiency of health services. Moreover, they contribute to the process of clinicaldecision making of individuals? treatments. Hilari et al. (2003) are the first researcherswho have developed quality of life scales for people with aphasia. In this research, Stroke and Aphasia Quality of Life Scale- 39 (SAQOL-39) which is developed by Hilari et. al, was adapted to Turkish language. After linguistic adaptation,30 people with aphasia who met the criteria were included in validity and reliability studies. The scale which is comprised of 39 items of four subscales is based on personal interviews. The scores are distributed on a 5 point Likert scale.The analysis show that Stroke and Aphasia Quality of Life Scale- 39 is a scale that is highly acceptable, valid and reliable (cronbach alfa:.97) and can easily be used in evaluating the quality of life of Turkish people with aphasia.Keywords: Aphasia, quality of life, Stroke and Aphasia Quality of Life Scale-39,validity and reliability