İzokinetik kuvvet antrenmanı programı sonrası basketbolda serbest atışın kinetikkinematik ve analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; basketbolda izokinetik kuvvet antrenmanının serbest atış kinetik ve kinematiğine etkisinin incelenmesidir.Çalışmaya Türkiye Erkekler Bölgesel Basketbol liginde oynayan 14 erkek basketbolcu gönüllü olarak katılmıştır. Basketbolcular, basit rastgele yöntemle 2 gruba [kontrol grubu (KG) n=7, antrenman grubu (AG) n=7] ayrılmıştır. Çalışmaya katılan sporculara 6 haftalık antrenman öncesi ve sonrası serbest atışta hareket analizi testleri uygulanmıştır. Tüm sporcular çalışma süresince top tekniği antrenmanlarına devam etmiştir. Her sporcudan, serbest atış performansı sergilemesi istenmiş ve iki adet yüksek hızda çekim yapan kamera ile atışlar kayıt edilmiş görüntüler bilgisayar ortamında sayısallaştırılarak üç boyutlu olarak analiz edilmiştir. Sporcular 5 sayı olan, 5 sayı olmayan atış gerçekleştirmiş ve atışlardan rastgele seçilen 3?er atış değerlendirilmiştir. AG sporcularına ön testler sonrası 6 hafta boyunca, haftada 3 kez omuz, dirsek ve el bileği (omuz ve dirsek 180°.sn-1 ve 300°.sn-1 , el bileği 180°.sn-1 ve 240°.sn-1) izokinetik kuvvet antrenmanı programı uygulanmış ve sonrasında her iki gruba da son testler uygulanmıştır. Tüm sporculara antropometrik ölçümler, el-pençe kuvveti, izokinetik kas kuvveti (omuz ve dirsek 180°.sn-1 ve 300°.sn-1 , el bileği 180°.sn-1 ve 240°.sn-1) testleri ve serbest atış kinematik analizi uygulanmıştır. Kinetik ve kinematik parametrelerin gruplararası farklılıklarının değerlendirmesinde Mann-Whitney U testi, parametreler arasındaki ilişkilerde ise Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. İzokinetik kuvvet testleri açısından KG için izokinetik kuvvet zirve torkları değişim yüzdesi farklı eklemlerde %-3.9 ile %-25.0 arasında düşüş sergilemiştir. AG için izokinetik kuvvet zirve torkları değişim yüzdesi farklı eklemlerde %18.3 ile %57.8 arasında artış sergilemiştir. El?pençe kuvveti testlerinde AG sporcularında maksimal değerlerde %8.3 değerinde artış gözlenmiştir. Serbest atışta hareket analizi verilerinde KG için sayı olan atışlarda topun yatay hızı azalmış (z=-2.366, p=0.018), dirsek hızı artmış (z=-2.366, p=0.018*), dirsek açısı (z=-2.371, p=0.018*) azalmıştır. KG için sayı olmayan atışlarda top bileşke hızı artmış (z=-2.028, p=0.043*), yatay hızı azalmış (z=-2.371, p=0.018*), dikey hızı artmış (z=-2.366, p=0.018*), dirsek açısı artmış (z=-2.028, p=0.043*) ve ayrılma yüksekliği (z=-1.961, p=0.050*) artmıştır. Son testler için gruplar arasında sadece top uçuş süresinde farklılık vardır. Sayı olmayan atışların top uçuş süresi sayı olanların süresinden daha kısadır. AG ve KG hareket analizi parametreleri birbirine yakın seviyelerde bulunmuştur. Sonuç olarak, basketbolcuların normal top antrenmanlarına ek olarak yapılan izokinetik kuvvet antrenmanlarının izokinetik kuvveti ve el-pençe kuvvetini artırdığı görülmüştür. Serbest atışlarda ise AG için, sporcuların atış anında dirsek açısal hızının artıp açısının azaldığı, yerden yükseklik olarak topun daha aşağıdan atıldığı durumlarda başarılı atış durumunun gelişebileceği, özellikle topun elden çıkış anı yatay hızında azalma oluştuğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Basketbol, serbest atış, izokinetik kuvvet, kas performansı, kinetik ve kinematik analiz.

The purpose of this study was to determine the parameters of the free throw and to investigate the effects of isokinetic strength training. Fourteen men basketball players voluntary participated to the study. The subjects were randomly divided into 2 groups (control group, n=7 (KG), training group, n=7 (AG)). Athletes participated to this study were applied the free throw motion analysis tests in pre tests. After 6 weeks, same test procedures were applied at post tests. During the study all of the athletes continued the ball technique trainings. Free throw shoots were performed by athletes were recorded with two high speed cameras. The saved shoots were analyzed in 3D motion analysis system. Each athlete performed 5 point shoots and 5 missed shoots. Randomly selected 3 shoots were analyzed. The AG athletes were performed shoulder, elbow and wrist isokinetic strength trainings (shoulder and elbow 180°.sn-1 and 300°.sn-1 , wrist 180°.sn-1 and 240°.sn-1) for 6 weeks after pre tests. And after 6 weeks of isokinetic strength trainings both group were performed post tests. Anthropometry, handgrip strength, isokinetic muscle strength and free throw kinematic analysis were tested. Pre and post training effects of each group were analysed statistically with Wilcoxon paired two-sampled test. Kinetic and kinematic differences were tested with Mann-Whitney U and the relationships were tested with Spearman Correlation. In KG, the peak torque values of the different joints decreased 3.9-25.0%. In AG, the peak torque values of the different joints increased 18.3-57.8%. AG athletes handgrip strength values increased 8.3%. At point shoots of the KG, the horizontal velocity of the ball and elbow angle was decreased, the elbow velocity was increased. At missed shoots of the KG, the resultant and vertical velocity of the ball, elbow angle and release height was increased, the horizontal velocity of the ball was decreased. Ball release time at the missed shoots were shorter than point shoots in the post tests.In conclusion, isokinetic strength training additional to normal ball technique training increased isokinetic strength and handgrip strength. The free throw parameters for AG, elbow angular velocity was increased, elbow angle was decreased. At point shoots the release height of the ball was lower than missed shoots and the horizontal velocity of the ball release was decreased.Key words: Basketball, free throw, isokinetic strength, muscle performance, kinetic and kinematic analysis.