Boş zaman eğitiminin benlik saygısı ve öznel iyi oluş üzerine etkisi

Abstract

ÖZETBu araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin boş zaman eğitim düzeylerini belirlenmesi, boş zaman eğitimi ile öznel iyi oluş ve benlik saygısı arasındaki ilişkilerin araştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grupları, pilot çalışma için Anadolu Üniversitesi'nde örgün eğitim gören 711 öğrenciden, asıl uygulama için Anadolu Üniversitesi'nde örgün eğitim gören 1104 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın temel amacı çerçevesinde birbirini izleyen iki çalışma gerçekleştirilmiştir. Pilot çalışma olarak ele alınan Çalışma I'de, `Boş Zaman Eğitimi Ölçeği (BZEÖ)`nin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ölçek geliştirme süreci, madde havuzu oluşturmaya yönelik odak grup çalışması, BZEÖ faktör yapısının belirlenmesi ve ölçme modelinin test edilmesi, geçerlik ve güvenirlik testlerinden oluşmuştur. Ölçek geliştirme sürecini izleyen Çalışma II'de (nihai uygulama) ise, pilot çalışma sonucunda elde edilen BZEÖ faktör yapısının, benzer ve daha büyük bir örneklemde sınanması ve boş zaman eğitimi, öznel iyi oluş ve benlik saygısı değişkenleri arasındaki ilişkilere yönelik yapısal modelin test edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma I kapsamında psikometrik niteliklerine ilişkin deneysel kanıtlar ortaya konularak 36 madde ve 7 faktörden oluşan Boş Zaman Eğitim Ölçeği geliştirilmiştir. Bu 7 faktör, farkındalık, içsel motivasyon, dışsal motivasyon, sosyal etkileşim becerileri, can sıkıntısı, zaman yönetimi ve problem çözme olarak isimlendirilmiştir. Çalışma II kapsamında yapılan nihai uygulama analiz sonuçlarına göre, BZEÖ'nin Türk popülasyonunda yer alan üniversite öğrencileri için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu ortaya çıkmıştır. Önerilen hipotetik modele ilişkin analiz sonuçlarına göre, temel yapısal modelin iyi düzeyde doğrulandığı, boş zaman eğitiminin benlik saygısı ve öznel iyi oluş üzerinde pozitif yönlü etkisinin olduğu, benlik saygısının da ve öznel iyi oluş üzerinde pozitif etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: boş zaman eğitimi, öznel iyi oluş, benlik saygısı.

ABSTRACTThe main purpose of this study is to determine the leisure education levels of university students and to explore the relationships between leisure education, well-being and self-esteem. The research was conducted to 711 students, studying at Anadolu University, for the pilot study, and 1104 students, studying at Anadolu University, for the empirical research. In this sense, two studies were carried out consecutively in this study. In Study I, in which the pilot study was conducted, it was aimed to develop `Leisure Education Scale` (LES). Scale development process was composed of focus groups to set off item pool, determining factor structure of the LES and testing measurement model, and analyzing scale reliability and validity. Following scale development, in the Study II (empirical research), to analyze LES factor structure, which was resulted from the pilot study, with similar and larger sample, and to analyze structural model on the relationships between leisure education with well-being and self esteem was aimed.In the Study I, the results revealed that the psychometric properties of the Leisure Education Scale including 36 items and 7 factors were satisfactory. These factors are labeled as awareness, intrinsic motivation, extrinsic motivation, social interaction skills, boredom, time management and problem solving. According to the results, it was found that Leisure Satisfaction Scale is a valid and reliable measure for a Turkish population and it has one-factor structure and 5 items. According to the results of the Study II (final study), it was found that LES is a valid and reliable measure for the university students in Turkish population. The results of the analyzes related with testing proposed hypothetical model, it was found that model fits the data well and there are significant positive relationships between leisure education and well-being, and between well-being and self-esteem. Key Words: leisure education, well-being, self esteem.