Futbolcularda bilateral kuvvet ve denge imbalansının baskın bacağa dayalı olarak şut hızı ve isabetine etkisinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı futbolcularda bilateral kuvvet ve dengenin şutun hızı ve isabeti üzerine etkileri ile bu etkilerin sağ ve sol baskın bacaklı futbolcularda fark yaratıp yaratmadığını araştırmaktır. Bu amaçla çalışmaya 34 sağ baskın bacak (SağBB) (yaş:21.12±1.85yıl) ve 23 sol baskın bacak (SolBB) (yaş:21.70±2.03yıl) amatör futbolcu gönüllü olarak katılmıştır. Yapılan testlerde izokinetik dinamometreyle futbolcuların baskın bacak (BB) ve baskın olmayan bacak (BOB) diz ekstansiyon ve fleksiyon haraketinde 60°.sn-1, 180°.sn-1 ve 300°.sn-1 açısal hızlarda sergilenen zirve torkları, sıçrama testleriyle tek ve çift bacak ile aktif sıçrama (AS), skuat sıçrama (SS) yükseklikleri, yatay sıçrama (YS) mesafeleri, kinestetik denge cihazıyla bilateral statik ve dinamik dengeleri, şut hızı ve isabeti, Wingate testiyle anaerobik güç ve kapasiteleri, T drill testiyle çeviklikleri, YO-YO IR testiyle indirek yolla maksimal oksijen tüketimleri belirlenmiştir. Gruplararası ve gurupiçi fark olup olmadığını belirlemek için T testi uygulanmıştır. Grupiçi test parametrelerinin birbiriyle ilişkili olup olmadığını belirlemek için Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Futbolcularda YS (p<0.05), 60°.sn-1 izokinetik kuvvet H/Q oranında (p<0.05) ve dinamik denge değerlerinde BOB'de (p<0.001), şut hızı ve isabeti açısından ise BB'de (p<0.01) istatistiksel anlamlı fark tespit edilmiştir. Şut ve kuvvet açısından sadece yatay sıçrama mesafesi ile gerek BB gerekse de BOB şut hızı arasında istatistiksel anlamlı pozitif ilişki (r=0.303 ve 0.450, p<0.05) tespit edilirken izokinetik kuvvet ile şut performansı arasında herhangi bir ilişki bulunmamıştır. Denge açısından ise destek bacağı ile BB şut isabeti performansı arasında pozitif yönde istatistiksel anlamlı ilişki tespit edilmiştir (r=0.451, p<0.01). Sağ ve SolBB'li futbolcular karşılaştırıldığında BB AS, BB 300°.sn-1 hamstrings zirve tork ve BB 60°.sn-1 H/Q oranında SağBB'li futbolcularda (p<0.05), BB statik denge, BOB dinamik denge ile BB şut isabeti açısından SolBB'li futbolcularda istatistiksel anlamlı fark (p<0.01) tespit edilmiştir. Sonuç olarak; futbolcularda yatay sıçramanın kuvvetle ilişkisine bağlı olarak şut hızını etkilediği, denge bakımından özelleşmenin dinamik dengede olduğu ve bunun şutun isabetine yansıdığı, SolBB'li futbolcuların SağBB'li futbolculardan daha yüksek denge kabiliyetine ve daha yüksek şut isabetine sahip oldukları belirlenmiştir. Bu sonuçlardan hareketle şut hızını arttırmak için pliyometrik antrenmanlarda yatay sıçramalara, şut isabetini geliştirmek için tek bacak denge ve proprioreseptif egzersizlere yer verilmesi, küçük yaşlardan itibaren her iki bacağın kullanılarak her iki hemisferin geliştirilmesi önerilmektedir.

The aim of this study was to investigate the effects of bilateral strength and balance on kicking velocity and hitting the ball, also whether this effect makes a difference in the right and left leg dominant soccer players. Amateur 34 football players with right dominant legged (age: 21.12±1.85year) and 23 football players with left leg dominant (age: 21.70±2.03year) were voluntery participated to the study. Knee extension and flexion peak torques at 60°.s-1, 180°.s-1 and 300°.s-1 angular velocities of dominant leg (DL) and non-dominant leg (NDL) were tested. Single- and double-leg squat jump (SJ), counter movement jump (CMJ), horizontal jump (HJ), bilateral static and dynamic balances, kicking velocity, hitting the ball, anaerobic power-capacity and agility were also tested. Maximal oxygen consumption (VO2max) was determined indirectly via YO-YO IR test. T test was used for differences within the groups and between the groups. Pearson's correlation analysis was applied to determine whether there was a relationship between test parameters within the groups or not. Probability level was p≤0.05. The results showed that there are significant differences in horizontal jump performances for NDL (p<0.05). Statistical significant differences in isokinetic knee strength values at 60°.s-1 (p<0.05) and also dinamic balance (p<0.01) were observed in NDL. There are significant statistical differences in kicking velocity and hitting the ball for DL. There is a significant relationship just between horizontal jump and kicking velocity performance for both groups (p<0.05). Moderate significant correlation was found between support leg dynamic balance and hitting the ball for DL (r=0.451, p<0.01). As a comparison of the left and right leg dominant soccer players, significant differences were found in CMJ, hamstrings peak torque at 300°.s-1 and H/Q ratio at 60°.s-1 for right DL (p>0.05), but also significant differences were found in DL static balance, NDL dynamic balance and DL hitting the ball for left DL players (p<0.01). As a result, it was observed that horizontal jump was related to kicking velocity more. In terms of the balance, specialization of the players is on dynamic balance and this affected to hit the ball. Left leg dominant soccer players have higher balance and hitting the ball abilities. In conclusion, it is recommended horizontal jumps in plyometric training for kicking velocity, single leg balance and proprioreceptive exercises for hitting the ball abilities. Trainers should encourage young players for using both legs to develop both hemisphers. In addition to this, left dominant leg players should be monitored for strenght imbalance.