Demanslı hastalarda yutma bozukluğunun yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Bu tezde, yutma bozukluğu olan demanslı hastaların yaşam kalitesinin, yutma bozukluğundan nasıl etkilendiğini ortaya koymak hedeflenmiştir. Hedefe ulaşmak amacıyla uyarlanan `Yaşam Kalitesi Ölçeği` (YKÖ) kullanılmıştır. YKÖ, 20 maddeden oluşan, sözel sorgulama ve puanlamaya dayanan bir ölçektir. YKÖ'nün tüm maddeleri, yaşam kalitesini ölçme bakımından değerlendirilmiştir. Bunun öncesinde hastalara `Mini Mental Test` -eğitimli olanlar ve olmayanlar için ayrı iki test- uygulanmış ve testten 25 ile üstü alanlar YKÖ'yü kendisi doldurmuş, 25 altı alanlarınsa aileleri doldurmuştur. `Mini Mental Test`ten 0 alanlarınsa bilişsel durumlarını değerlendirebilmek için `Glaskow Koma Skalası` kullanılmıştır. Bunların yanında hastaya EAT-10, Kısa Nütrisyon Değerlendirme (KND) ve Disfaji Handikap İndeksi (DHİ) uygulanmıştır. Ölçek ve testler, yutma problemi yaşayan 75 demans tanılı hastaya uygulanmıştır. Bulgulardan elde edilen sonuçlara göre YKÖ ve bu ölçeğin diğer testlerle ilişkisine bakıldığında demans tanılı hastaların yaşam kalitesinin yutma bozukluğundan olumsuz etkilendiği görülmüştür. Sonuçlar, istatiksel olarak değerlendirilmiş ve yutma bozukluğunun demanslı hastaların yaşam kalitesine etkisi tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: yutma, disfaji, demans, yaşam kalitesi

This study aims to reveal how the quality of life of patients with dementia is affected from their dysphagia. For this purpose, the Quality of Life Scale (QLS) has been adapted. This scale has 20 questions and bases upon verbal interviewing with either an individual or a caregiver (family member, nurse, etc). All of the questions of this scale has been evaluated with the regards to quality of life. Before this, a `Mini Mental Test -two different tests for educated and uneducated patients- was applied to the patients. The patients who got 25 points and up did the scale by themselves. The others' families did the scale on behalf of them. To evaluate the cognitive ability of the patients who got 0 points from the `Mini Mental Test`, `Glaskow Coma Scale` was used. In addition to these tests, EAT-10, Mini Nutritional Test and Dysphagia Handicap Index were applied to the patients. The scale and the tests were applied to 75 patients with dementia.According to the findings which were got from QLS and the correlation of it with the other tests, it was seen that the quality of life of the patients with dementia affected from the dysphagia.The effects of dysphagia to the quality of life was statistically argued at the end. Also it was argued how swallowing therapy can increase the quality of the life of the patients with dementia.Key Words: swallowing, dysphagia, dementia, quality of life