Hipernazalitesi olan çocuklarda ön patlamalı durak seslerinin akustik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Dudak damak yarığı (DDY) konjentinal bir defekttir. DDY‟ye sahip bireyler beslenme, dental, işitme, fiziksel görünüm ve konuşmada problemler yaşamaktadır. DDY‟li bireyler, ağız içerisinde özellikle yüksek basınç gerektiren sesleri üretmekte de sorun yaşamaktadır. Konuşmalarında, durak, durak sürtünmeli ve sürtünmeli seslerin üretiminde zayıflamalar olduğu bilinmektedir. Bu durum Ses Başlangıç Zamanı‟nı (Voice Onset Time-VOT) etkilemektedir. Ses başlangıç zamanı, bir durak ünsüz sesinin salınımıyla bu ünsüz sesin hemen arkasından gelen ünlü sesin başlangıcındaki aralıktır. Bu araştırmanın amacı, hipernazalitesi olan çocuklarda ön patlamalı durak seslerinin DDY‟ye sahip çocuklarda akustik özelliklerinin incelenmesidir. Çalışmada hedef olarak ön patlamalı seslerin (/p,b,t,d/) durak seslerinin süresi, patlama süresi ve durak süresi değerleri incelenmiştir. Ön patlamalı sesler taşıyıcı cümleler içerisinde yer almıştır ve çocuklardan bu cümleleri okuması istenmiştir. Çalışma grupları, anadilleri Türkçe olan 10-12 yaşları aralığında, DDY‟si olan, hipernazalite problemi yaşayan 6 ve tipik gelişim gösteren 6, toplamda 12 çocuktan oluşmaktadır. (6 erkek, 6 kız). Çalışmanın istatistiği Open Source Statistics Software R kullanılarak yapılmıştır. Programda linear mixed effects model kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda hedef seslerin süresinin hipernazalitesi olan çocuklarda daha uzun olduğu görülmüştür. Buna ek olarak ön patlamalı hedef seslerin patlama sürelerinin de bu katılımcılarda uzun olduğu saptanmıştır. Ayrıca; hipernazalitesi olan katılımcılarının durak süreleri de daha uzundur. Son olarak, hipernazaliteye sahip katılımcınların VOT süreleri de hipernazaliteli çocuklarda tipik gelişim gösteren çocuklara kıyasla daha uzundur. Tüm sonuçlar, çalışmayı oluşturan ön patlamalı durak seslerin süresine, patlama sürelerine ve durak sürelerine hipernazalitenin etkisi olduğunu göstermektedir.Anahtar Sözcükler: Hipernazalite, dudak damak yarığı, ön patlamalı sesler, VOT

Cleft Lip Palate (CLP) is a congentinal defect. People with CLP have feeding, dental, hearing, physical appearance and speech problems. Individuals with CLP have also problems with producing obstruent sounds. In their speech, it is known plosive and fricative sounds are weakened. This has an impact on Voice Onset Time (VOT). VOT is defined as the length of time that passes between the release of a stop consonant and the onset of voicing. The aim of this study is to analyze acoustic features of front plosive stop sounds of children with hypernasality. In this study, target front plosive stop sounds‟ (/p, b, t, d/) duration, burst duration and stop duration are examined. As front plosive stop sounds are located in the sentences, participants are asked to read them. 2 groups are consisted of 6 children with CLP with hypernasality and 6 children with typical development in total twelve (6 male, 6 female). All of the particapants were Turkish native speakers whose ages were between 10-12. As to statistics, Open Source Statistics Software R was utilized. In this software, linear mixed effects model was adopted. As a result of this study; it is seen target sounds‟ duration is longer for children with hypernasality. Additionally; it is determined that target sounds‟ burst duration is longer in this group. Besides, participants with hypernasality has a longer prolonged stop duration. Finally, it is found compared to children with hypernasality; VOT duration is shorter in children without hypernasality. It is shown that hypernasality has an effect on front plosive stop sounds‟ duration, burst duration and stop duration.Keywords: Hypernasality, cleft lip palate, front plosive sounds, VOT