Mekanik kökenli yutma güçlüğü olan hastalarda yutma bozukluklarının yaşam kalitesine etkilerinin değerlendirilmesi

Abstract

MEKANİK KÖKENLİ YUTMA GÜÇLÜĞÜ OLAN HASTALARDA YUTMA BOZUKLUKLARININ YAŞAM KALİTESİNE ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİVeli ŞAHNALIDil ve Konuşma Terapistliği Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aralık, 2017Danışman: Doç. Dr. Müzeyyen ÇİYİLTEPEBu çalışmada yutma bozukluğu çeşitlerinden biri olan mekanik kökenli yutma bozukluklarının (MKYB) hastaların yaşam kalitelerine etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Yapılan çalışmada yaşam kalitesi anketlerinden özellikle yutma yaşam kalitesini temel alan Türkçe Yutma Yaşam Kalitesi Anketi (T-SWAL-QOL) kullanılmıştır. T-SWAL-QOL anketinden elde edilen veriler Yeme Değerlendirme Aracı (EAT-10) ve Disfaji Handikap İndeksi (DHİ) verileriyle karşılaştırılmıştır.Kamu hastanelerinin KBB kliniklerine yutma bozukluğu şikâyetiyle başvuran veya MKYB'lere neden olabilecek ameliyat geçiren hastalara uygulanmıştır. NKYB'leri ve total larenjektomi ameliyatı olan hastalar çalışmaya dâhil edilmemiştir. Toplam 87 hastaya belirlenen anketler uygulanmıştır. Araştırmaya dahil edilebilecek Parisyel larenjektomi, glossektomi ve nazofarinks kanseri tedavileri sonucu mekanik kökenli yutma bozukluğu (MKYB) olan 43 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda T-SWAL-QOL ile EAT-10 skorları arasında orta düzeyde negatif yönlü ilişki olduğu (r=-,512, p<,01) ve T-SWAL-QOL ile DHİ skorları arasında orta düzeyde negatif yönlü ilişki bulunduğu (r=-,592, p<,001) ortaya konmuştur. MKYB'leri hastaların yaşam kalitelerini önemli ölçüde olumsuz olarak etkilemekte olduğu ortaya konmuştur. Tüm T-SWAL-QOL anketindeki tüm alanlar olumsuz etkilenmekle birlikte en çok etkilenen alanların sosyal, besin seçimi ve yeme süresi olduğu ortaya çıkmıştır.Anahtar Sözcükler: Mekanik kökenli, yutma bozukluğu, yaşam kalitesi, T-SWAL-QOL, DHİ

THE EVALUATION OF LIFE QUALITY OF PATIENTS WITH SWALLOWING PROBLEMS DUE TO THE MECHANICAL BASE SWALLOWING PATHALOGIESVeli ŞAHNALIDepartment of Speech and Language TherapyAnadolu University, Graduate School of Health Sciences, December, 2017Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Müzeyyen ÇİYİLTEPE The purpose of this study is to determine the quality of life of patients with swallowing problems due to Mechanical Based Swallowing Pathologies (MBSP). One of the quality of life scales which focuses mainly for swallowing abilities is that Turkish The Swallowing Quality of Life Survey (T-SWAL-QOL) was used in the study. Data that was obtained from the T-SWAL-QOL survey were assessed with other checklists including Eating Assessment Tool (EAT-10) and Dysphagia Handicap Index (DHI). Patients were chosen from the Ear Nose and Throat Clinics of outpatient university hospital whom applied for swallowing problems or has surgery which might result in dysphagia due to physiological/mechanical changes that might cause dysphagia. Patients who were undergone total laryngectomy were not included in the study. Of 87 patients who completed the survey 43 were adequate to be in the study; only those with mechanical based swallowing problems due to partial laryngectomy, nasopharynx ca and glossectomy were considered adequate. The statistical results indicated that there was a moderate correlation between T-SWAL-QOL and EAT-10 scores (r = -,512, p <,01) and a moderate negative correlation between T-SWAL-QOL and DHI scores (r = -,592, p <,001). It has been shown that MBSP significantly affect patients' quality of life. While all areas of the SWAL-QOL scale were adversely affected, it was found that the most affected areas were social functioning, food selection and eating duration.Keywords: Dysphagia, Mechanical based pathology, Quality of life, T-SWAL-QOL, DHI