Gecikmiş dil ve konuşması bulunan çocukların alıcı ve ifade edici sözcük dağarcığının Türkçe ifade edici ve alıcı dil (TİFALDİ) testi ile belirlenmesi

Abstract

Çocukların dil edinim sürecinde semantik bilginin gelişim göstergesi sözcük dağarcığındaki artıştır. Sözcük dağarcığı gelişiminde yaşanabilecek aksamalar ileride olası dil bozuklukları, sosyal ve akademik problemleri beraberinde getirir. Bu çalışmada 36-59 ay Gecikmiş Dil-Konuşması (GDK) bulunan çocukların alıcı ve ifade edici sözcük dağarcıklarını Türlçe İfade Edici ve Alıcı Dil (TİFALDİ) Testi ile belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda katılımcıların yaş, terapi süresi, terapi çeşidi ve anne-baba eğitim durumu değişkenleri ile TİFALDİ Testi ve Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL) alt test puanları arasındaki ilişki incelenmiştir. Katılımcılara TEDİL ve TİFALDİ Testlerinin tüm formları uygulanarak ham puan, standart puan ve eşdeğer yaşları hesaplanmıştır.Araştırmanın katılımcıları Dil ve Konuşma Bozuklukları Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkekezinde (DİLKOM) GDK tanısı almış yaşları 36-59 ay arasında değişen toplam 36 çocuktan oluşmaktadır. Katılımcılar yaşlarına göre 3 ve 4 yaş; terapi çeşidine, göre bireysel ve grup, anne-baba eğitim durumuna göre; lise ve altı ve lise üstü düzey şeklinde gruplara ayrılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgulara bakıldığında katılımcıların TİFALDİ-AD eşdeğer yaşları kronolojik yaştan yüksek bulunurken, TİFALDİ-İD eşdeğer yaşları kronolojik yaştan düşük bulunmuştur. TİFALDİ-AD alt puanları ifade edici dil alt puanlarından önde bulunmuştur. TEDİL ve TİFALDİ alt test puanları arasındaki ilişki gruplara göre farklılık göstermektedir. Yaşla birlikte TİFALDİ Testinin tüm alt puanları artış göstermektedir. Terapi süresi 3 yaş grubunun alıcı dil puanlarını, 4 yaş grubununun da ifade edici puanlarını pozitif yönde etkilemektedir. Anne-baba eğitim düzeti ve terapi çeşidine göre TİFALDİ alt test puanları arasında anlamlı farlılık gözlemlenmemiştir.Anahtar Sözcükler: Gecikmiş Dil-Konuşma, Sözcük dağarcığı, TİFALDİ Testi

Programme in Anadolu University, Graduate School of Health Sciences, May 2019Supervisor: Assoc. Dr. Aylin Müge TUNÇERThe indicator of the semantic knowledge development at children during language acquisition is the increase in the vocabulary. Delays which may occur during the development of the vocabulary bring along the potential language disorders and social & academic problems in future. This study aims to determine the receptive and expressive vocabulary of the 36-59 month old children with language delay through TİFALDİ Test. In line with this aim, how the variables as the participants' age, therapy period, type of the therapy, and parents' education status effect on the score of TİFALDİ and TEDİL sub-test (the test of early language development in the Turkish language) was examined. All the forms of the TİFALDİ and TEDİL Tests were implemented to the participants and the raw score, standard score, and peers' ages were calculated. The study's participants are the 36 children between 36-59-month-old who were diagnosed with language delay at DİLKOM (the Research Centre for Language and Speech Disorders). The participants were divided into groups as follows: according to the age, as 3 and 4; according to the type of the therapy, as individual and group; according to the parents' education background, as lower than high school degree (primary school, high school) and above than high school degree (associate degree and above).Considering the findings of the study, while the equivalent age of TİFALDİ-AD was higher than the chronological age, TİFALDİ-İD equivalent ages were found to be lower than the chronological age. The TIFALDI-AD subscales were predominant in the language sub-scores. The relationship between the TED and TIFALDI subtests varies according to the groups. All subscales of TİFALDİ Test with age increase. The duration of therapy positively affects the recipient language scores of the 3-age group and the expressive scores of the 4-age group. No significant difference was observed between TIFALDI sub-test scores according to parental education and therapy type.Key words: Language Delay, Vocabulary Growth, TİFALDİ