Türkiye`de yayılış gösteren Agrimonia L. cinsi (rosaceae) üzerinde farmasötik botanik araştırmalar

Abstract

Türkiye Florasında Agrimonia L. cinsi 2 türle temsil edilmektedir. Bu türler; A. eupatoria L. ve A. repens L.'dir. Bu çalışmada, Rosaceae familyasına dahil iki Agrimonia türü farmasötik botanik yönden araştırılmış, türlerin morfolojik, anatomik, palinolojik ve kimyasal (uçucu yağ ve enzim inhibisyonu) özellikleri ayrıntılı olarak ortaya konmuştur. Morfolojik çalışmalarda türlerin ayrıntılı tanımları verilmiş ve çizimlerle desteklenmiştir. Her iki türün çiçek durumu, uzunluğu, çiçekler arası mesafe, çiçek sapları, sepal, petal ve hipantiyum uzunlukları açısından ve meyve üzerinde bulunan sert tüylerin pozisyonları bakımından fark gösterdiği belirlenmiştir. Anatomik çalışmalarda türlerin gövde ve yapraklarından kesitler alınarak daimi preparatlar haline getirilmiş ve anatomik yapıları aydınlatılmış ancak ayırt edici bir fark saptanamamıştır. Palinolojik çalışmalarda masaüstü taramalı elektron mikroskobunda örneklerin fotoğrafları çekilmiş ve palinolojik özellikleri belirlenmiştir. A. eupatoria polenlerinin, A. repens'e göre daha uzun ve geniş olduğu, diğer karakterlerde ise bir fark olmadığı gözlenmiştir. Kimyasal çalışmalarda Agrimonia türlerinin uçucu yağları GK/KS yöntemi ile analiz edilmiş ve yağların bileşenleri; A. eupatoria için metilmirtenat (% 49,1) ve α-pinen (% 24,7), A. repens için α-pinen (% 43,3), hekzadekanoik asit (% 31,3), selina-4,11-dien (=4,11-eudesmadiene) (% 6,9), 7-epi-α-selinen (% 6,6) olarak tanımlanmıştır. Ayrıca türlerin siklooksijenaz (COX) ve lipooksijenaz (LOX) enzim aktivitesi inhibisyon deneyleri yapılmış, A. eupatoria ve A. repens'in COX-2 enzim aktivitesi üzerinde etkili olmadığı COX-1'de A. eupatoria'nın A. repens'ten daha etkili olduğu; LOX'da ise A. repens'in etkisiz olduğu belirlenmiştir.

The genus Agrimonia L. is represented by two species in Flora of Turkey. These speices are A. eupatoria L. and A. repens L. In the present study, these two Agrimonia species included in the Rosaceae family are investigated in aspects of pharmaceutical botany, morphological, anatomical, palynological and chemical (essential oil and enzyme inhibition) characteristics of these species presented in detail.Detailed descriptions of the species have been given in morphological studies and supported by drawings. Both species showed differences in the way of the inflorescence, the length, the distance between flowers, pedicles, sepal, petal and hypantium lengths and in point of positions of hairs located on the fruit. In anatomical studies, it has been turned into permanent preparations by sectioning from stems and leaves of the species and illuminated anatomical structures but no significant difference was determined. In the palynological studies, samples were photographed on desktop scanning electron microscope and their palynological properties were determined. The pollens of A. eupatoria were longer and wider than A. repens, and there was no difference in other specialities. In the chemical studies, the essential oils of Agrimonia species were analyzed by GC/MS technique and main components of oils were determined as methylmyrtenate (49,1%) and α-pinene (24,7%) for A. eupatoria and α-pinene (43,3%), hexadecanoic acid (31,3%), selina-4,11-diene (= 4,11-eudesmadiene) (6,9%) and 7-epi-α-selinene (6,6%) for A. repens. Cyclooxygenase (COX) and lipoxygenase (LOX) enzyme activity inhibition experiments of the species were also investigated and it has been defined that A. eupatoria and A. repens did not affect on COX-2 enzyme activity. A. eupatoria is more effective than A. repens on COX-1 and A. repens was found to be ineffective on LOX.