Politics of discontent in the great depression: The Free Republican Party of Turkey (1930)

Abstract

ÖZET BÜYÜK BUHRAN VE SİYASET: SERBEST CUMHURİYET FIRKASI (1930) İki Dünya savaşı arası Türkiye, iki önemli çok partili hayata geçiş denemesine sahne oldu. Bunlardan ikincisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası, milliyetçi yönetici kadroların, özellikle Büyük Buhran'dan ötürü artan hoşnutsuzluğu gidermek üzere ortaya koydukları siyasi bir projeydi. Yeni parti kısa sürede özellikle ticari tarım yapılan bölgeler başta olmak üzere ülkede büyük ilgi gördü. Kurulan yerel teşkilatlar, partinin Batı Anadolu Turu ve Belediye Seçimleri bu desteği gözler önüne serdi. Fakat, Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın bir çok toplumsal grubu mobilize etmesi, yönetici kadroları rahatsız ederek, partinin üç ay gibi kısa sürede kapanmasına yol açtı. Ülkenin ticari bölgelerinde çıkan gazetelerin ayrıntılı bir incelemesi sonucu ortaya çıkan bu çalışma, Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın merkezi olmayan tarihini gözler önüne sererek, miliyetçi elitler dışında diğer toplumsal grupların kendi sesleriyle siyasete girdiklerini vurguluyor. Daha geniş bir çerçeve içinde ise, iki dünya savaşı arası Türkiye tarihini anlarken siyasal elitler yerine diğer toplumsal aktörlerin dönemi nasıl algıladıklarının da önemli olduğunun altım çiziyor. IV

ABSTRACT An abstract of the Thesis of Cem Emrence for the degree of Master of Arts in the Atatürk Institute for Modem Turkish History to be taken in January 2000. POLITICS OF DISCONTENT IN THE MIDST OF THE GREAT DEPRESSION: THE FREE REPUBLICAN PARTY OF TURKEY (1930) Turkey experienced two major attempts of multi-party politics in the inter-war era. The Free Republican Party came into being as a political response of the ruling nationalists to the growing discontent in the society because of the Great Depression. The new party rapidly received mass support, especially in the commercialized regions of the country, realizing itself in local branch development, in a western Anatolian tour of its deputies, and in the municipal elections of 1930. However, the FRP survived only three months when the ruling elite became alarmed by the mass mobilization of the new party and paved the way for its dissolution. This study, which is based on extensive investigation of contemporary newspapers in commercial centers, reveals the FRP on the periphery and shows that social groups other than the nationalists also had a word in the politics of the day, offering a perspective 'from below' to interpret the history of inter- war Turkey. HI