Govermental involvement in the establishment and performance to the trade unions during the transition to multi party politics: The case of the worker`s bureau of the republican peoples party

Abstract

Özet Bu çalışma 1947'de Cumhuriyet Türkiye' sinin, 5018 no.lu ilk Sendikalar Yasası'nın kabulünün hemen ardından kurulmaya başlanan yasal sendikaların bu emekleme aşamalarında, iktidardaki Cumhuriyet Halk Partisinin bu işçi örgütlerine müdahil olma sürecini ve bunun sonuçlarım ele almaktadır. İktidar partisi bu yönlendirici müdahalelerini genellikle istanbul İl Başkanlığı nezdinde kurduğu İşçi Bürosu aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Bu büro İstanbul dışındaki yerlerde de özellikle kamuda istihdam edilen işçiler arasında faaliyet göstermekteydi. Büro yeni kurulan ya da kuruluşlarına ön ayak olduğu sendikaları etkisi altoda tutabilmek için çeşitli araçlar kullanmıştır. Bunlardan en mühimi İstanbul'daki sendikaları iş kollarına bakmaksızın bir araya getiren bir şemsiye örgütü olan İstanbul İşçi Sendikaları Birliği'ydi. Bu Birlik ve Hürbilek gazetesi CHP'nin sendikalar için öngördüğü toplumsal rol ve işlevin bu yapılara özümsetilmesinde etkindiler ve bu rol ve işlevin ne olduğunun anlaşıhnasmda temel önemi haizdirler. Bunların yanında çok partili siyasal rejimin gereği olarak yapılan başka yasal siyasal değişikliklerde çalışma ilişkilerini etkiledikleri oranda incelenmişlerdir. Hükümet partisinin işçi sendikalarına müdahalesi korporatizm plüralizm ayrımı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Korporatizm tek parti dönemi Türkiye'si taruşmalarında sıkça gündeme gelen bir kavram olduğundan ayrıca tartışılmıştır. Gerek fiili uygulamaların, gerekse yasal düzenlemelerin bu İM ideal tip kavrama ne ölçüde yaklaştığının incelenmesi, bu dönemde çalışma ilişkilerinin hangi bağlamda oluşturulmak istendiğine dair önemli ipuçları sağlamaktadır. Çalışmada özellikle fiili uygulamalar bu noktaya odaklanarak taruşılmışur. IV

Abstract This study aims to shed light on the formative era of the trade unions by evaluating the decisive and consequential governmental impact on these institutions realised through the activities of the Worker's Bureau established in the Istanbul Branch of the then ruling Republican People's Party. After the promulgation of the Law on Trade Unions this Bureau involved in the founding and functioning of these bodies so that to influence their future development. The activities of this Bureau were not confined to İstanbul area though outside Istanbul its organisational initiatives were restricted to public enterprises. The Bureau resorted to various means to exert its influence over the trade unions. The major tools used in this way are also exposed. These include the regional trade union federation established in Istanbul, and a weekly newspaper, Hilrbtiek, published first by the Bureau itself, and then transferred to this regional federation. Apart from these two other political and legal arrangements are also evaluated in the context of their connection to industrial relationships. The nature and method of this involvement is analysed from the perspective of corporatism-pluralism dichotomy. The existence of the features of these ideal typical constructs is explored in order to sketch the framework within which the process of governmental interference operated. The study is concluded by the discussion of the dominant pattern of industrial relationships applied during the formative era of the trade unions and its consequences. in