Soviet studies on Turkey, 1917-1991: Institutional history and analytical perspectives

Abstract

Türk-Rus ilişkilerinin özellikleri dolayısıyla Rusya tarihi boyunca Türkiye'ye yakın ilgi duymuştır.Bu yüzden Türkiye konulu çalışmalar Rus Şarkiyatçılık biliminin en eski ve gelişmiş dallarındanbirini oluşturmaktadır. Sovyet döneminde de Türkiye üzerine çalışmalar devam etmiş ve hatta dahada yaygınlaşmış ve gelişmiştir, zira Türkiye'nin diğer Doğu ülkelerinden daha uzun olan siyasibağımsızlık ve kapitalist gelişme tecrübesi Üçünçü Dünya ülkelerinin meselelerini incelemek içinSovyet bilimine bir örnek teşkil etmiştir. Bu tez, Sovyetler Birliği'nde Türkiye üzerine yürütülmüşolan çalışmaların tarihsel gelişimini içermektedir. Kurumsal tarihin yanı sıra Sovyetlerin Türkiyeanalizine de değinilmekte ve Sovyet bilim adamlarını özellikle meşgul etmiş olan iki konu-MilliMücadele ve Türkiye'nin toplumsal ve ekonomik gelişimi-ele alınmaktadır. Varılan sonuca göre,Sovyetler Birliği'ndeki Türkiye uzmanlarının bilimsel ilgi alanları Çarlık Rusyasında yürütülençalışmalara benzerlik göstermiş ve aynı şekilde yakın tarih ve ekonomi konularına ağırlıkverilmiştir. Sovyetlerin Türkiye üzerinde çalışmaları Sovyet Şarkiyatçılık biliminin genel gelişimiile birlikte ilerlemiş ve Sovyet devleti tarafından konulan taleplere hızla karşılık vermiştir. Sovyetanalizinin özelliklerine gelince, Milli Mücadele sonucu kazanılan zafer Sovyet bilim adamlarıtarafından bir burjuva ihtilali olarak değerlendirilmiş; yerli ticari burjuvazi sınıfının ve büyüktoprak sahiplerinin önderlik yaptığı bu ihtilalin ?halk-karşıtı? yönüne vurgu yapılmıştır.Türkiye'deki kapitalist gelişimin özellikleri olarak şunlar belirtilmiştir: orta derecede gelişmişlik;güçlü devlet; birçok feodal kalıntının varlığı ve bundan dolayı toplumsal ve ekonomik yapıdaortaya çıkan çelişkiler ve orantısızlıklar; dünya kapitalist düzeni içinde eşit olmayan bir konum.

Turkish studies represent one of the oldest and most developed branches of Russian Orientalstudies. The peculiarities of Russian-Turkish relations and Russia?s consequent close interest inTurkey have determined the fact. In the Soviet period, Turkish studies continued to develop andshowed steady proliferation and advance, because Turkey served for Soviet Orientalist scholarshipas a model in elaborating many of the problems of the Third World. It stemmed from somepeculiarities of Turkish development, namely, the fact that Turkey won its political independentmuch earlier of the majority of colonial and semi-colonial countries and had a long experience incapitalist way of socioeconomic development. This thesis attempts a comprehensive history ofSoviet studies on Turkey, considering them within the context of the overall development of SovietOriental studies. Along with institutional history, some aspects of the Soviet analysis of Turkey aredealt with: the Soviet interpretation of the two most important Soviet Turkologist scholarshipthemes, the Turkish National Struggle and socioeconomic development of the Republic of Turkey,is conveyed. It is indicated that Soviet studies on Turkey showed an obvious continuity with theTsarist Turkology in regard to the priorities of investigation, as the same focus on contemporaryissues and the primary engagement with recent history and economics were the case. SovietTurkology developed parallel to the overall growth of Soviet Oriental studies and wascharacterized by a quick response to the state?s demands and to the major trends of research. As tothe peculiarities of the Soviet analysis, the Turkish National Struggle was considered by Sovietscholars as a bourgeois liberation revolution under the leadership of the native merchantbourgeoisie and big land-owners and its anti-people character was emphasized. The Sovietscholarship was of the opinion that capitalism in Turkey was characterized by the middle level ofdevelopment; the strong state element; the existence of many feudal remnants and consequentcontradictions and disproportions in socioeconomic structure; and unequal dependence on theworld capitalist system.