The labor unionism of 1946

Abstract

Türkiye'de çok partili yaşama geçildiği 1946 yılında Cemiyetler Kanunu'ndadeğişiklik yapılarak ?sınıf esasına müstenit? cemiyet kurma yasağı kaldırıldı. Böylecesendikal örgütlenmenin önü açıldı.Cumhuriyet tarihinin bu önemli kırılma noktasında, uzun yıllar boyunca yasa dışıçalışma koşullarına itilmiş olan sosyalistler de yasal partiler kurarak siyasal yaşamdayerlerini almaya çalıştılar.Türkiye Sosyalist Partisi (TSP) ve Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi(TSEKP) kuruldu ve sendikaları örgütlemeye başladılar. Örgütlenmede farklı modellerizlemiş olsalar da, TSP ve TSEKP yandaşları tarafından yürütülen bu sendikal deneyimTürkiye sendikacılık literatüründe ?1946 Sendikacılığı? olarak tanımlanır.Her iki sosyalist parti ve bu partilerin yandaşları tarafından kurulan sendikalar 16Aralık 1946 tarihinde Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından kapatıldı.1946 Sendikacılığı sınırlı bir zaman diliminde de olsa işçi sınıfı arasında dikkatçekici bir hızla ve yaygınlıkta örgütlendi.Ana karakteri sosyalist dünya görüşüne dayalı sınıf sendikacılığı anlayışı olan1946 Sendikacılığı'nın bu şekilde yasaklanması, Türkiye'de ?1947 Sendikacılığı? olarakda adlandırılan bir başka sendikal tarzın önünü açtı.1946 Sendikacılığı ve onun etrafında gelişen bu olaylar Türkiye'deki çok partiliyaşamın ilerideki yıllarda nasıl şekilleneceğini ve sınırlarını gösteren erken bir örnektirve Türkiye siyasetini ve işçi sınıfı tarihini anlamak için önemli ip uçları sağlamaktadır.

During the transition to a multi-party system in Turkey during 1946, theprohibition of founding societies ?based on class? was lifted. Thus, the way was open tounionist organizations.At this turning point of the Republic?s history, socialists had been forced to workunderground to establish legal parties and take their place in the political arena.The Türkiye Sosyalist Partisi (TSP), the Turkish Socialist Party, and the TürkiyeSosyalist Emekçi ve Köylü Partisi (TSEKP), the Turkish Socialist Workers and PeasantsParty, were founded and started to organize unions. Although the two parties adopteddifferent methods in organization, this unionist experience conducted by the supporters ofTSP and TSEKP is known as ?Labor Unionism of 1946? in the Turkish unionistliterature.Both socialist parties and the unions that were founded by their supporters wereclosed on December 16, 1946 by the Martial Law Command.Labor Unionism of 1946, even though it lasted only a short period, was organizedin a noticeable and speedy fashion among the working class.The prohibition of the Labor Unionism of 1946 which was essentially of asocialist worldview based on class unionism opened the way to a different type ofunionism that is known as the ?Labor Unionism of 1947? in Turkey.The Labor Unionism of 1946 and the developments that took place around it, isan early example of indicating how a multi-party system would take shape in Turkey andprovide clues for the understanding of Turkish politics and the history of the labor class.