Political change and working class formation between 1945-1960 in Turkey

Abstract

İkinci Dünya Savaşı'nın sonuçlanması ile 1960 darbesi arasındaki dönemdeişçi sınıfı oluşumunun koşulları ve özellikleri emek tarihi alanında çalışanakademisyenler tarafından hakettiği ilgiyi görmemiştir. Bu kısmen 1950'lerdeki işçiörgütleri ve eylemlerinin 1960 ve 1970'li yıllar ile karşılaştırdığında oldukça zayıfolmasına bağlanabilir. Aynı zamanda, emek tarihi aranındaki egemen yaklaşım,dönemin ilgi çekici bir araştırma alanı olarak görülmesini engellemiştir.Bu çalışma, emek tarihi alanındaki sınırlı yaklaşımı iki yönden aşmayaçalışmaktadır. En başta, dönem seçimi, sadece işçi sınıfının kollektif eylemi iletoplumun gözünde belirgin bir sosyal aktör olarak ortaya çıktığı dönemlereodaklanılması eğilimine karşı durmaktadır. 1950'ler, işçi sınıfı oluşumununivmelendiği ve Osmanlı döneminin ?amele?sinin modern Türkiye'nin ?işçi?sinedönüştüğü bir geçiş dönemi olarak ele alınmıştır.Dönem seçimindeki yaklaşım kadar, tercih edilen yöntem de, işçi sınıfioluşumunu sadece yasal düzenlemelerin ve kapitalist gelişme düzeyinin edilgen birsonucu olarak gören yaklaşımları aşmayı hedeflemektedir. Sınıf oluşumunu etkileyenfaktörlerin çok katmanlı bir neden-sonuç yapısı içinde ve güçlü bağlayıcılıkilişkilerini öngörmeden incelenmesi, sözkonusu dönemde işçi sınıfı oluşumunu vemodern Türkiye'deki işçi hareketlerinin doğasını anlamamıza yardımcı olacaktır.

The conditions and properties of the working class formation between theend of the Second World War and the military intervention of 1960 have notrecieved the attention they deserve from scholars working in the field of laborhistory. This partly has been due to the obvious weakness of the labor action andunion organization in the 1950s when compared to the periods of the 1960s and1970s. At the same time, the dominant view of labor history has prevented the periodfrom being regarded as an attractive subject of study.The thesis tries to alter this limited approach in labor history in two ways.First of all, the selection of the period is against the general tendency of focusing onthe periods where the working class is visible to the public by its colletive action asan obvious social actor. The 1950s are considered as an important period oftransition in which the formation of working class accelerated, and the ?amele? ofthe late Ottoman era became the ?işçi? of modern Turkey.In addition to the choice of period, the method selected aims to go beyondthe approach regarding the working class formation just as a passive result of legalregulations and economic development. An analysis of the factors affecting the classformation within their multi-level causal hierarchy and without strong deterministicrelations would help us to end up with a rich checklist of working class formation inthe period in question and understand the nature of the labor movement in modernTurkey.