The financialization of consumption in Turkey: The emergence of consumer credits (1988-2008)

Abstract

Türkiye'de, kalkınmış ve kalkınmakta olan bazı ülkelerde olduğu gibi, 21. yüzyılda tüketici kredisi patlaması yaşandı. Bu tez, finansal borçluluğun toplumda nasıl normal hale geldiğini, bankaların tüketici kredisi pazarlama stratejilerini araştırarak cevaplamayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, 1988 yılından 2008'e kadar bankaların tüketici kredisi reklamları incelenmiş, 2001 yılından itibaren finansal raporları değerlendirilmiş ve tüketici kredilerine ilişkin istatistiki veriler araştırılmıştır. Türkiye'de 1980'lerle birlikte gelen sosyo-ekonomik koşullar, bankacılık sektörünü, hükümete odaklı bankacılık stratejilerini yerine, fertlere yönelik yeni, modern finansal hizmetlerin sunulmaya başlanmasıyla aşama aşama dönüştürmüştür. Bu yeni finansal hizmetler hipermarketler gibi, yeni tüketim tarzlarının ortaya çıkmasıyla desteklendi. Hükümetlerin neoliberal ekonomik politikalarıyla ve küreselleşmeyle desteklenen bankalar, uluslararası sermaye ve teknolojik yeniliklerle güçlendi. Bankaların yeni hizmetleri, yeni bir dönem, modern hayatın rahatlıkları olarak sunulurken, 1990'ların ortalarından itibaren bankaların tüketimdeki aracı rolleri, banka kartları ve tüketici kredilerindeki artışla, yükseldi. Araştırmada, bankaların finansal borçluluğu cesaretlendirerek, yeni pazarlama stratejileriyle 2001 yılından sonra, insanları tüketimlerini kredilendirmeye özendirdiği tespit edildi. Bu süreçte yeni tür bir tüketici grubu meydana çıktı, bu kişiler, bankaların çeşitli kampanyalarını takip ederek borçlarını döndürmeye çalışırken, bankalarda bu riskli ve borçlu kişilere para satmaya çalışarak, faiz geliri elde etmeye çalıştı.

Turkey has experienced a consumer credit boom in the 21st century, like many other developing and developed countries. This thesis examines how financial indebtedness became normal in society by researching banks? strategies to attract people in order to consume by credit. In this scope, the advertisements of banks from 1988 to 2008, their financial reports after 2001 and statistical data on consumer credits? share were analyzed. Changing socio-economic conditions in Turkey after the 1980s, gradually transformed the banking sector from banking based on government strategies towards the introduction of new modern financial services to individuals. These new financial services were supported with changing consumption patterns, like shopping from hypermarkets due to the neoliberal policies of the governments and globalization that empowered banks with international capital and technological innovations. New bank services were introduced as comforts of modern life, a new era and banks intermediary role in consumption increased, especially in the mid 1990s with the increasing usage of cards and consumer credits. It has been found that banks encouraged financial indebtedness through their marketing strategies, which attracted people to credit their consumptions, and after 2001, a new kind of consumers emerged, who revolved his or her debts by following the various campaigns of the banks and banks addressed these risky indebted groups in order to earn more interest revenues.