The History of geographical perception in the Turkish Republic: A spatial interpretation of the republican regime during the single-party era

Abstract

ÖZET Osmanlı geleneğiyle karşılaştırıldığında çok farklı bir mekân anlayışının ve bir dizi mekânsal siyasanın ulus-devlet ideolojisine eklemlendiği Cumhuriyet döneminde coğrafya, ulus ve ulus-devletin inşa süreçlerinde temel bir rol üstlenmektedir. 1920'li yılların çalkantılı ve görece liberal ortamı, yeni doğmakta olan ulusal bilincin dışsal güçler karşısında yürüttüğü mekânsal bir direniş ve özgürleşme arayışı üzerine kuruludur. 1930'ların otoriteryan. zihniyeti ise ulusal toprakların fiziki baskı yoluyla mekânsal olarak yeniden fethini hedeflemektedir. Sevres ve Lausanne Antlaşmalarının kartografik karşıtlığı, Turancılık ve Anadoluculuk gibi farklı ideolojik yaklaşımlardan geçerek nihayet Kemalist milliyetçilik aracılığıyla ulus devletin territoryal tahayyülünü belirlemiştir. Nihayet II. Dünya Savaşı'nı izleyen dönem ulusal coğrafyaya yönelik `disipliner` bir mekân kontrolünün ortaya çıkışına tanık olmaktadır. Bu tez, tek parti döneminde siyaset- coğrafya ilişkisinin bir yandan kronolojik/dikey, diğer yandan mekânsal/yatay anlatısının ve bu iki anlatının kesiştiği noktaların üzerinde temellenmektedir. Dolayısıyla erken dönem Cumhuriyet tarihi mekânsal bir incelemeyle yeniden okunurken, `mekânın` disiplinler-arası bir sosyal bilimler çerçevesinde edindiği dinamik konumuyla ilgili bazı temel önermeler de araştırılmaktadır. iv

ABSTRACT An Abstract of the thesis of Hande Özkan for the degree of Master of Arts in the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken June 2002. Title: THE HISTORY OF GEOGRAPHICAL PERCEPTIONS IN THE TURKISH REPUBLIC: A SPATIAL INTERPRETATION OF THE REPUBLICAN REGIME DURING THE SINGLE-PARTY ERA. Geography played a significant role in the establishment of the Turkish nation-state through the implementation of a new spatial mentality and of a series of spatial policies fundamentally different from those of the Ottoman Empire. While the turbulent and relatively liberal environment of the 1920s was built on the spatial resistance and emancipation of the newly arisen national consciousness vis-â-vis external powers, the authoritarian mentality of the 1930s targeted the physically oppressive spatial conquest of the domestic landscape. The cartographic dichotomy between the Treaties of Sevres and Lausanne was finalized by the discussions on the territorial delimitation of the nation-state, passing through different ideological perspectives such as Turanism and Anatolianism and finally, Kemalist nationalism. Finally, the period following World War II welcomed the adoption of a `disciplinary` form of spatial power and control with respect to the national territory. The organization of the First Turkish Geography Congress and the adoption of a `modern`, `rational` conceptualization of geography were the basis of this disciplinary form of spatial control. This thesis is built on the overlaps between a chronological/vertical and spatial/horizontal narrative of the interaction between geography and politics during the single party era. Rereading early Republican history through the articulation of a spatial analysis, this work also attempts to discuss certain basic postulates about the dynamic position acquired by `space` within the interdisciplinary framework of social sciences. m