Kemalist, once upon a time: Falih Rıfkı Atay and his unconventional approach to the Early Republican Period

Abstract

Falih Rıfkı Atay'ın seçilmiş seyahatnameleri ve anı kitaplarını merkeze alan bu çalışma, erken Cumhuriyet Dönemine alışılmadık bir içeriden yaklaşımı resmeder. Falih Rıfkı'nın külliyatı bu çalışmanın kapsamı açısından en az iki öneme sahip. İlk olarak Falih Rıfkı seyahatnamelerinde Türkiye için uygulanabilecek gelişme modelleri aramak suretiyle onları araçsallaştırırken aynı zamanda Türk kimliğinin nasıl tanımlanabileceğinin de arayışı içinde olmuştur. Bu sav daha önce Falih Rıfkı için öne sürülen; onun verili, sınırları belirlenmiş bir Kemalist ideolojinin pasif bir aktarıcısı olduğu görüşünü sorgulamaktadır. İkinci olarak, Falih Rıfkı Atay'ın erken Cumhuriyet Döneminde özel olarak din ve kadın meselelerine getirdiği öneri ve eleştiriler bize, erken cumhuriyet entelektüellerine izafe edilen düşünce kalıplarının yeniden tartışılabileceği verimli bir çalışma alanının işaretlerini sunuyor.

Focusing on the selected travel books and memoirs of the early Republican intellectual Falih Rıfkı Atay, this study illustrates an unconventional approach to the early Republican period. The travel books and memoirs in question have at least two types of importance in the scope of the study. Firstly, while Falih Rıfkı Atay operationalized travel books on behalf of finding the most appropriate model for Turkey's development, he also struggled to seek the ways in which `Turkish identity` can be defined. This argument questions the early claims that associated the author with being the sole, passive disseminator of fixed, pre-given Kemalist ideology. The memoirs and collected essays of the author, on the other hand, indicated the different interpretations and perceptions towards the republican regime in the eyes of ordinary people of the time. Secondly, his critique and unconventional thoughts on controversial issues like religion and women present a fertile area of study allowing for the rethinking of the established roles that the early Republican intellectuals have been affiliated with until recently.