Organizational stressors, demographic variables and felt stress a study on stress at work

Abstract

ÖZET Bu araştırma, iş hayatında stres yaratan etkenler (is stresorleri), kişisel faktörler ve çalışanlar tarafindan ruhsal ve fiziksel yönden algılanan stres (algılanan stres) arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Araştırmada kullanılan is stresorleri sunlardir ; Birimler arasi anlasmazlık Teknik sorunlar Verimlilik sorun lar ı Rol çatışması Zaman yetersizliği çok fazla sayıda toplantı Araştırmaya dahil edilen kişisel faktörler ise şunlardır Cinsiyet Kişilik tipi Yas Medeni hal Eğitim Is düzeyi Çocuk sahibi olup olmama Is yerinde calışanlar tarafindan `algılanan stres`, isin gereği olarak ortaya çıkan baskı ve gerilimlerin kişi üzerinde yarattığı ruhsal ve fiziksel belirtilerle ölçülmektedir Bu araştırma, beş ayrı fabrikada calışan orta kademe yöne ticilerini ve montaj isçilerini içermektedir.vi İş stresorleri ile algılanan stres arasındaki ilişki, Pearson Korelasyon Analizi ve Çoklu Regrasyon Analizi ile ince lenmiştir Yapılan analizler sonucunda, yedi iş stresorunun ile algılanan stres ile pozitif ilişkide olduğu saptanmıştır. `Bi rimler arasi anlasmazlik` ve `cok fazla sayıda toplantı` stre sorlerinin özellikle yöneticiler üzerinde etkili olduğu, buna karşılık isçilerin ise `teknik sorunlar` ve `rol çatışması` stresorlerinden olumsuz yönde etkilendikleri ortaya çıkarıl mıstır. Kişisel faktörler ile algılanan stres arasındaki 'ilişki ise T-test, ONEWAY ve ANOVA testleri kullanilarak incelenmiştir. Analiz sonuçları, yas ve is düzeyi ile algılanan stres arasında bir ilişki olmadığını göstermektedir. Buna karşılık, kadın ele- manların strese karsa erkek elemanlara oranla daha duyarlı ol dukları ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca, A tipi elemanların iş ha- yatındaki stresten B tipi elemanlara oranla daha çok etkilen dikleri bulunmuştur. T-test ve ANOVA analizlerinin sonuçları, çocuk sahibi olan kadın elemanların is stresinden en fazla et kilenen grup olduğunu, buna karşılık çocuk sahibi olamayan evli V erkek elemanların ise en az etkilenen grubu oluşturduğunu gös termektedir. Analiz sonuçları, eğitim ile algilanan stres ara sinda da ilişki olduğunu ortaya çıkarmıştır. ilkokul mezunu isçilerin is stresorleri ile mucadalede, lise mezunu isçilere oranla daha basar isiz oldukları bulunmuştur. Bu araştırmanın sonuçları, iş tasarımı, personel secimi, mevcut personelin eğitilmesi ve stresle mücadele yöntemlerinin geliştirilmesi konularında kul lanı ldığında faydalı sonuçlar' sa ğ1 ay ac a k t i r.

ii ABSTRACT This study aims at analysing the relationship among orga nisational stressors, demographic variables and stress per - ceived by the employees at the work place. Organisational stressors that are included in this study are s Interunit conflict Technical problems Efficiency problems Role frustration Short deadlines Staff shortages Too many meetings Demographic variables that are included in this study are Sex Personality type Age Marital status Education Job level Having children or not Stress perceived by the employees, namely called `felt stress`, represents the existence of tensions and pressures growing out of job requirements, including the possible out comes in terms of feelings or physical symptoms. `- Q *°^, «uMM MertekMi The scope of this study is the middle-level managers and the assembly-line workers.part icipat ing -from -five different manufacturing companies. The relationship between the organizational stressors and the -felt stress has been analyzed by using Pearson Correlation and Multiple Regression Analyses. The results o-f the analyses reveal that all o-f the seven organisational stressors are highly correlated with the -felt stress. The stressors of inter- unit conflict and too many meetings are found to be influential on the managers whereas technical problems and role frustration are found to be more effective on the workers. The relationship between the demographic variables and the felt stress has been analysed by using T~-test, ONEWAY and ANOVA analyses. The results of the analyses show that there is no re lationship between the demographic variables of age and job level, and the felt stress. However, female employees are found to be more stress-prone than male employees. Type A employees are found to be influenced by the organisational stressors more severely than Type B employees. The results of the ANOVA analyses reveal that married female employees having children constitute the most stress-prone group whereas married male employees having no children constitute the least stress-prone group. The last demographic variable, education, is also found to be related with the felt stress. Elementary school graduates- are less able to cope with the existing organisational stres sor s than h i q h sc h oo I q r ad ü a t es.iv The results of this study will be helpful in job design, employee recruitment and selection processes, training and development programs, and will also contribute to increase productivity and work satisfaction.