Defining subcategories of psychological maltreatment

Abstract

VI 11 ÖZET Bu calisma çocuk ezim ve i s t i sırtar in in en yaygin formu olan duygusal ezim ile ilgilidir. Duygusal ezimin tanım, kriter, oluş ve etkilerine dahil yeterli kaynakça olmamasi bu konunun gündeme gelmesini engellemektedir. Psikolojik ezim ana babalarin veya cocuga bakmakla yukumlu olanlarin giriştiği toplumsal değer ve uzman görüşlerine uygun olmayan eylem ve eylemsizlikler olarak tarif edilmektedir (Garbarino, Gilliam, 1980). Garbarino ve arkadaslari duygusal ezimi cocugun/gencin normal sosyal gelişimi için göstermesi gereken davranışlarının kasıtlı olarak yıpratılması seklinde tanımlar. Duygusal ezimin tarif edilmesinde sekiz alt boyut oluşturulmuştur: Reddetme, Aşağılama, Yildirma, Tek basina bırakma, Suca Yöneltme, Kendi çıkarma kullanma, Duygusal tepki vermeyi reddetme ve Vaktinden once yetişkin rolü verme (Brassard et al, 1987; Finkelhor, Korbin, 1988). Bu araştırmanın başlıca iki amacı bulunmaktadır: Duygusal ezimin teorik olarak oluşturulan sekiz alt boyutuna ampirik verilere dayanan bir destek sağlamak ve bu boyutlarinIX içerdiği davranışlarla ilgili kültürler arası benzerlik ve farklılıkları araştırmaktır. Uzun vadede amaç değişik kültürlerde geçerli olacak ve algılanan duygusal ezimi saptayacak bir ölçek geliştirilmesidir. Bu doğrultuda eldeki teorik ve deneysel kaynaklara dayanarak 123 maddeli deneysel bir ölçek hazırlanmıştır. Her madde varlığı veya yokluğu ile duygusal ezime yolacabilecek anne-baba davranışlarımı temsil etmektedir. Veri toplama sureci su şekilde gerçekleştirilmiştir: 1. Türkiye'deki 47 uzmanın, 2. Değişik ülkelerden (özellikle A.B.D., Fransa, Yugoslavya, Danimarka, ingiltere, Almanya, Finlandiya) 30 uzmanında görüşleri alınmıştır, 3.İstanbul'daki 127 Türk üniversite öğrencilerinin görüşleri sorulmuştur. Toplanan verilerin istatistiksel analizi söyle gerçekleştirilmiştir: Bir veya daha fazla alt boyuta işaretlenmiş maddeler sayılmıştır. Daha sonra her alt boyuta yerleştirilen her maddenin ne sıklıkta işaretlendiği hesaplanmış ve değişik denek gruplarını karşılaştırmak amacı ile her madde için chi-square hesaplamaları yapılmıştır. Sonuçlar göstermiştir ki; bazı maddeler hem Türk uzmanlar ve yabancı uzmanlar hem de Türk öğrenciler tarafından ayni alt kategorilere yerleştirilebilmektedir. Öte yandan bazı maddelerde yorumlama farklılıkları olduğu ortaya çıkmıştır.