Ottoman teaching of modern economics from mülkiye school to the faculty of economics 1878-1936

Abstract

ÖZET Bu tez Osmanlı Devletinin son yıllarında ve Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarinda çeşitli yüksekokullarda verilen İktisat dersleri üzerine bir çalışmadır. Mülkiye Mektebinde modern İktisat derslerinin başlamasından, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinin f kurulmasına kadar geçen dönemi kapsar( 1876- 1936). Bu derslerde Öğretilen teoriler, o dönemdeki sosyal ve iktisadi düşünceyi yansıtmaktadırlar. Bu çalışmada üç. temel nokta esas alınmıştır: o dönem İktisat hocalarının metodolojik yaklaşımları, modernleşme meselesi üzerine düşünceleri ve pratik iktisadi meseleler ile ilgili düşünceleri. Bu üç nokta temelde birbiri ile alakalıdır ve o dönemdeki İktisat eğitiminin incelenmesine esas teşkil eder. Tezin kapsamındaki bu genişlik, giriş niteliğinde üç ünitenin yazılmasını gerektirmiştir. Birinci ünite Osmanlı Devletindeki geleneksel iktisat anlayışı/ikinci ünite modern düşüncenin gelişmesi ve üçüncü ünite Tanzimat fermanı sonrasındaki Osmanlı iktisadi düşüncesi üzerinedir. Bu dönemde Osmanlı aydınları sosyal ve iktisadi düşünce alanlarında yeni arayışlar içindedirler. Bu arayışlar Osmanlı Devletinin son yıllarında ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş yıllarında meydana gelen sosyal ve iktisadi değişmeler üzerinde etkili olmuşlardır. Yapılan çalışmanın amacı bu dönemdeki modern iktisat derslerinin, 0 bahsedilen değişmeler ile olan karşılıklı etkisini ortaya koymaktır.

ABSTRACT This thesis is a research on the first period of the modern Economics teaching in the Ottoman Empire and in the first years of Turkish Republic. It covers the period between the beginning of the modem Economics courses in the Mülkiye School and the establishment of İstanbul University Economics Faculty (1878-1936). In this period,modern Economics courses were given in some faculties of Darülfünun and in some high schools. The theories that were taught in these courses are important to explain the social thought of this period. They reflect the social and economic conditions of their period. This thesis aims to explain : the methodological approaches of the academics of the given period, and their opinions on the issues pertaining to the need for modernization, and their studies on practical economic policies. These three points are interrelated with each other in essence, and are important to understand the science of Economics, taught in Ottoman Empire,on the given period. This wide scope of the thesis made it necessary to develop introductory chapters. Three introductory chapter are written : first one discusses the traditional meaning of economics in Ottoman Empire; second one discusses the development of modern thought in Europe; and the third one discusses the social and economic thought in Ottoman Empire, on the given period. At those years Ottoman intellectuals were searching for new avenues in the field of social and economic thought. And this search was important in the development of new social phenomena in the Ottoman Empire and Turkish Republic. This thesis tries to highlight, the place of teaching of modern Economics in this search.