Profiles in educational reform Inoue Kowashi and Mehmed Said Paşa comparative study between a Japanese and an Ottoman statesmen

Abstract

VI EĞİTİMDE REFORMCULAR Inoue Kowashi ve Mehmed Said Paşa Bir Japon ve Bir Osmanlı Devlet Adamı Arasında Karşılaştırmalı Çalışma Bu çalışma bir Japon devlet adamıyla bir Osmanlı sadrazamı arasında yapılmış ve genelde onların eğitim reformları hakkındaki prensiplerini hedef alan karşılaştırmalı bir denemedir. inoue Kowashi, Japonya'nın Meiji dönemindeki en önde gelen bürokratlarından biriydi. Said Paşa ise Sultan İkinci Abdülhamid'in saltanatı sırasında ve İkinci Meşrutiyet döneminde tam dokuz defa sadrazam olarak atanmış ola.n devlet adamı olarak tanınır. Her ikisi de çağdaş bir devletin kurulması için büyük gayret sarf ettiler ve eğitim reformları her ikisinin de yakından ilgilendiği önemli bir konuydu. Burada üzerinde durulan husus, sözü edilen devlet adamlarının eğitim ilkeleri arasındaki benzerlik olup inceleme sırasında bu konudaki yazılarından yararlanılmıştır. Diğer reform yapılan alanlarda da görüldüğü gibi, gerek Inoue gerekse Said Paşa, eğitim konularında çok pratik bir yaklaşım içindeydiler. Her ikisi de eğitim reformlarınınkarşılaştığı en büyük engelin mali kaynaklar olduğunu anladıklarından, bu soruna çözüm bulmak için pratik önlemler almakta gecikmediler. Japonya'da okul masraflarının bir kısmının devlet bütçesinden karşılanması için bir teklif getirildi. Osmanlı İmparatorluğu'nda ise vergi sisteminde bir değişiklik yapılarak, toplanan öşürün belli bir kısmının eğitim giderlerine karşılık olarak ayrılması benimsendi. Gerek İnoue gerekse Said Paşa önlerindeki en acil işin kendi ülkelerindeki ekonomik gelişme olduğunun bilinci içindeydiler. İşte bu nedenle her ikisi de meslekî eğitime ağırlık vererek, böyle bir eğitim sistemi kurulması yönünde gayret sarf ettiler. Bazı bilim adamları Inoue'nin anti-demokratik özelliklerini eleştirmiş ve hatta onun, Japonya'yı İkinci Dünya Savaşma doğru yaklaştıran aşırı milliyetçilik ve İmparatoru tanrı olarak tanıma akımlarının sorumlusu olmakla suçlamışlardır. Diğer taraftan Said Paşa da otokratik bir yönetici olan Sultan İkinci Abdülhamid1 in sadık bir aracı olmakla suçlanmıştır. Bununla beraber her iki devlet adamının reformcu görüşlerinin, anti-demokratik davranışları nedeniyle değerini yitirmediği kanısındayım. Batı ülkelerindeki demokrasi uzun bir modernleşme sürecinin sonucudur. Aynı olayın batılı olmayan ve bu süreçten geçmemiş ülkelerde bir çırpıda elde edilmesi beklenemez. Gerek Inoue'nin gerekse Said Paşa'nın düşüncelerini ve elde ettikleri başarıları incelersek, her ikisinin de modernliğin öncüleri olarak tanınmaları gerektiğini söyleyebiliriz.

IV PROFILES IN EDUCATIONAL REFORM Inoue Kowashi and Mehmed Said Paşa Comparative Study Between a Japanese and an Ottoman Statesmen This is a comparative study between a Japanese statesman and an Ottoman government official focused mainly upon their principles of educational reforms. Inoue Kowashi was one of the most prominent bureaucrats of the Meiji period in Japan. Said Paşa is known as the official who served nine times as Grand Vezir during the reign of AbdUlhamid II and also during the period of Second Constitutionalism. Both of these men made considerable effort for the establishment of a modern state, and educational reform was one of their primary concerns. What I am interested in here is their principles of educational reform and similarities between their educational principles. Their own writings are mainly used in this study. As is observed in other reform areas, both Inoue and Said Paşa took very practical approaches to educational matters. Since both understood that the barrier to education was the lack of financial resources,they were prompt in countering this problem: In Japan, a new budget for subsidizing school expenses was proposed. A revision of the tax system was made in the Ottoman Empire, allotting a part of the tithe to educational expenses. Both Inoue and Said Paşa were well aware that the most urgent business was the economic growth of their countries. That was why they placed special emphasis on the implementation of vocational education, seeking the establishment of a vocation-oriented educational system. Some scholars are critical about Inoue' s anti -democratic qualities and blame him for the ultranationalism and the inclination toward emperor-worship leading Japan to World War II. Said Paşa has also often been described as the most faithful `instrument` of Abdülhamid II, an authoritarian ruler, to say the least. However their efforts toward reform should not be less appreciated because of their anti -democratic attitudes. Democracy in the West had been the result of a long modernizing process and therefore cannot be expected to be accomplished in non- Western countries overnight. When we analyze their thought and achievements within their own context, both Inoue Kowashi and Said Paşa should be recognized as excellent modernizers.