De Mystification of the contemporary historiographical paradigms: Ottoman provincial notables in historical perspective

Abstract

ÖZET Ondokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında yerel güce sahip büyük ayan ve eşraf ailelerinin politik üstyapıya sıçrama olgusu genellikle siyasi ve devlet-merkezli bir tarihsel perspektiften incelenmektedir. Böyle bir çerçeve yanlış değil fakat teorik yönden eksiktir. Osmanlı toplumsal yapısı tarihsel bir süreç olarak incelendiğinde, sözü edilen köy ve küçük kent ileri gelenlerinin politik güç kazanım mekanizmalarının kökenleri bizi Osmanlı cemaat yapısına ve cemaat-içi örgütleyici güç olgusuna götürür. Osmanlı devleti diğer kapitalizm öncesi tarımsal ekonomilerde olduğu gibi tarımsal artık' ın üreticiden çekilmesinde yerel elitlerin aracılığına muhtaçtır. Sözü edilen elitler imparatorluğun kuruluş aşamalarından itibaren yerel güç yapıları ve sembol sistemleri üzerinde her zaman birer sosyal ve ekonomik lider konumunda olmuşlardır. Bu bağlamda; Osmanlı yönetici sınıfı olan Askeri gerek imparatorluğun onaltıncı yüzyılda yaşadığı eko-demografik kriz dolayısı ile gerekse iç dinamikler nedeniyle bir dönüşüm sürecine girmiş ve bu sürecin sonucu olarak yerel elitler meşru artık toplama haklarını korurlarken diğer elit grupları üreticilerin gözünde meşruiyyet1iklerini yitirmişlerdir. Dolayısıyla bu süreç bir elit değişimine neden olmuş ve bu değişim sonucunda yerel elitler sosyal ve ekonomik güçlerine ilaveten politik güç'ü ellerine geçirmişlerdir.

ABSTRACT By the second half of the nineteenth century, locally powerful ayan and eşraf families gained access to superstructural political power and this phenomenon was generally visualised in an political and state-centred historical perspective. Such an framework is not altogether wrong but theoretically deficient. When the Ottoman social formation is conceived as an historical process, the roots of the political power bases of the above mentioned village and small town notables could be detected in the Ottoman community structure and inter-community organizational power phenomenon. Ottoman state, like other pre-capitalist agrarian economies, was dependent on the local elites for the appropriation of agrarian surplus from the producers. By the formation of the Ottoman state, the above-mentioned elites were always prominent personages in the local power structures and symbol systems. In this context; the ruling class, namely Askeri, was modified as the Ottoman social formation was transformed under the influences of both sixteenth century eco-demographic crises and internal dynamics. The consequences of this process was the disarticulation of the ruling class as the local elites continued their legitimate surplus-appropriation and other elites lost their legitimacy in surplus-appropriation. Consequently, local elites took over control in the local social systems and formed regional opposition centres.