Türkiye`de vergi bilincinin geliştirilmesinde eğitimin rolü: Antalya İli Manavgat ilçesi örneği

Abstract

İlk ortaya çıktığı zamanlarda vergilerin sadece gönüllü bir ödemeyken, zamanla kamusal ihtiyaçların artmasıyla genel ve zorunlu bir nitelik kazanmıştır. Zaman geçtikçe devlet harcamalarının finansmanında temel gelir kaynağı haline gelmişlerdir. Çağ ilerledikçe toplumsal yapı değişmiş ve vergiler mali amaçlarının yanında ekonomik ve sosyal amaçlarla da alınmaya başlanmıştır. Bu nedenle zamanla zorunlu bir finansman kaynağı haline dönüşmüştür. Verginin amaçlarına ulaşılabilmesi mükelleflerin gönüllü uyumuna bağlıdır. Vergiye yüklenen rol değiştikçe artan vergi yükümlülükleri giderek mükellefler üzerinde daha fazla baskı aracı olmaya başlamış ve mükellefler vergiye karşı direnç göstermişlerdir. Devletlerin harcamalarını finanse etmek için daha fazla vergi almak istemeleri, özellikle gelişmemiş toplumlarda vergi bilincinin daha az gelişmesi nedeniyle vergiye karşı tepkileri arttırmıştır. Gelişmiş toplumlarda vergi yaptırımlarının ağırlığı, mükelleflerin vergi bilinç düzeylerinin daha yüksek olması nedenleriyle, vergiye karşı tepkiler daha alt seviyededir. Gelişmemiş, az gelişmiş toplumlarda ise ekonomik, siyasi, hukuki vb. şartların ağırlığı mükellefleri vergi kanunlarındaki boşluklardan yararlanmaya daha fazla sevk etmektedir. Bu tür toplumlarda tam demokrasi anlayışı yerleşmemiş olduğundan halkın vergiye karşı direnci toplumsal ayaklanmalar gibi nedenlerden değil daha çok vergi kanunlarındaki boşluklardan yararlanarak vergiden kaçınma, vergi kaçakçılığı vb. şeklindedir. Halkın eğitim seviyesinin düşüklüğü de vergi bilinç düzeyinin istenilen seviyelerde olmadığının bir göstergesidir.Çalışmamızda, literatür taraması yapılarak verginin kavramsal çerçevesi ve tarihçesi ele alınmış olup vergiye karşı tepkiler ile bu tepkileri önlemek için Dünya'da ve Türkiye'de yapılmış olan çalışmalar incelenmiştir. Ayrıca seçilen okullarda bulunan her biri potansiyel vergi mükellefi olan ilköğretim öğrencileri ve hali hazırda vergi mükellefi olan öğretmenler üzerinde anket çalışması yapılarak vergi bilinç düzeyleri ölçülmeye çalışılmıştır. Son olarak, yapılan literatür taraması ve anket uygulaması sonucu elde edilen bilgiler ve bulgular ışığında vergi bilincinin geliştirilmesi için yapılabilecek politikalar hakkında yeni öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Vergi, Vergi Bilinci, Vergi İdaresi, Vergi Eğitimi

While it was sufficient to collect taxes only from voluntary payers when it first appeared, it gained a general and compulsory nature with increasing public needs over time. Taxes have become the main source of income for the financing of increasing public expenditures. In addition, with the change of social structure in time and as a result of the requirements of the current era, taxes have been started to be charged not only for financial purposes but also for economic and social purposes. For this reason, it has been made compulsory by the States for the continuity of state activities and the financing of public needs.Voluntary compliance of taxpayers is crucial for achieving the financial, economic and social objectives of the tax. Along with the change in the meanings imposed on the tax and the adoption of them for different purposes, increasing tax liabilities caused various reactions due to the effects it has on taxpayers. The lack of tax awareness in the society increases the tax reactions and prevents the achievement of these goals. For this reason, taxpayers should be informed, tax training should be provided and tax awareness and desire in the society should be developed with the studies to be done by the tax administration in order to achieve the objectives of the tax.In our study, the literature on studies in the world and Turkey by screening tax is dealt with conceptual framework and history of reactions to tax in order to prevent these reactions were investigated. In addition, a survey was conducted on primary school students, each of which is a potential taxpayer, and teachers who are currently taxpayers in the selected schools to measure their tax awareness levels. Finally, in the light of the information and findings obtained from the literature review and survey application, new suggestions were made about the policies that can be made to improve tax awareness.Keywords: Tax, Tax Awareness, Tax Administration, Tax Education