Argument structure and idiomatic compounds in Turkish

Abstract

KISA ÖZET Bu çalışmada Türkçe'deki tamlama özelliği taşıyan deyimsel anlamlı eylemler, öğe yapısı ve sözdizimsel özellikleri açısından incelenmiştir. Eylemlerin öğe yapıları, ad olduklarında gösterdikleri özellikler ve denetim özellikleri Grimshaw (1992)'de öğe yapısı üzerine geliştirilen teori çerçevesi içinde ele alınmıştır. Deyimsel anlamlı eylemler bu eserde öne sürülen sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Tamlama özelliği taşıyan eylemler, yukarıda sayılan üç özellik göz önünde bulundurularak `root` (kök) ve `synthetic` (eylemsel) olarak ikiye ayrılmıştır. Bu iki tür eylemi birbirinden ayıran özellikler şöyledir: Baş olmayan eleman baş olan eylemin öğe yapısında yer alan bir ad öbeği ise tamlama özelliği taşıyan eylem, ikinci tür (`synthetic`) eylemdir. Birinci tür (`root`) eylemde baş olmayan elaman ile baş olan eylem arasında bu tür bir ilişkiden söz etmek mümkün değildir. îkinci tür (`synthetic`) eylemler denetime izin verir. Bu tür eylemlerde ad olan baş eyleme çoğul eki eklenemez. Birinci tür (`root`) eylemler ise tam tersi özellik gösterir. Bu çalışmada Türkçe'deki tamlama özelliği taşıyan deyimsel anlamlı eylemlerin, sözkonusu teorinin öne sürdüğü şekilde özellik gösterdiği saptanmıştır. Deyimsel anlamlı eylemler son olarak, sözdizimsel (devrik yapıda yer alma, edilgen ve yan tümlecik olma) özellikleri açısından incelenmiştir. Bu eylemlerin, baş olmayan elemanın özne konumunda bulunması ile tümleç veya belirtecimsi konumunda bulunması arasında sözdizimsel özellikler açısından farklılık gösterdiği ortaya çıkarılmıştır.

ABSTRACT Argument Structure and Idiomatic Compounds in Turkish by Günizi Kartal This study analyzes the argument structure and syntactic properties of idiomatic compounds in Turkish that are headed by verbs. The a-structure of compounds and their control and nominal properties are examined within the prominence theory of a-structure developed in Grimshaw (1992). The idiomatic compounds are classified according to the argument prominence representations proposed in this work. They are identified as root vs synthetic according to their a-structure, control and nominal properties. In this study root compounds are distinguished from synthetic compounds in that the non-head element in the latter satisfies the a-structure of the head, whereas the non-head in the former has no a-structure satisfaction relationship with the head. Synthetic compounds allow control while root compounds do not. The nominalized head of a root compound pluralizes whereas that of a synthetic compound does not. It is pointed out in this study that idiomatic compounds in Turkish behave in accordance with the predictions of the theory in question. Finally an attempt is made to explain the behavior of these compounds with respect to syntactic movement, such as passivization, scrambling and relativization. It is found out that these processes distinguish between compounds that have non-heads in external argument position and those that have non-heads which function as an internal argument or an adjunct of the head. IV