Change in the organization of production and labor process: A comparison of two factories in the Turkish automotive industry

Abstract

1990'larm ikinci yarısından itibaren, Türk otomotiv sanayiinde üretim organizasyonuna dair bir yeniden yapılanma süreci gözlemlenmektedir. Üretimde verimliliği ve kaliteyi arttırmaya yönelik olarak yalın üretim metodları uygulamaya konulmakta ve otomasyon teknolojilerine yapılan yatırımlar bu uygulamaya eşlik etmektedir. Bu çalışma, üretim sürecinde meydana gelen değişiklikler üzerinde yoğunlaşmakta ve iki fabrikada (Anadolu Isuzu ve TOFAŞ) yapılan saha çalışmasının bulgularını içermektedir. Ortaya konan dört temel soruya yanıt verebilmek amacıyla, işçiler, sendika temsilcileri ve yöneticilerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır.Yeniden yapılanma sürecinin zamanlamasına ilişkin olarak, rekabet kurallarının 1994 krizi ve 1996'da yürürlüğe giren Gümrük Birliği ertesinde değiştiği ve ancak bundan sonra tüm sanayii düzeyinde bir yeniden yapılanma sürecine gidildiği ileri sürülmektedir.Değişikliklerin uygulamaya konulması sürecinde işçilerden önemli bir direnç ve isteksizlik gelmemesini açıklayan en önemli unsur piyasa baskısı olarak ortaya çıkmaktadır.Yeni üretim metodlarınm ne ölçüde uygulanabildiği sorusuna cevabımız, fordist üretim tarzının da devam ediyor olmasına rağmen yalın üretimin oldukça kapsamlı ve etkin bir şekilde uygulandığıdır.Son sorumuz, bu değişiklilerin işçiler için ne ifade ettiğiyle ilgilidir. İşçilerin günlük çalışma ortamlarındaki iyileşmelere rağmen, kaç işçinin bu ortamdan faydalanmaya devam edebileceğinin belirsiz olduğu; bu belirsizliğin işçiler açısından işbirliğinin ve değişime gösterilen rızanın temelini oluşturduğu ve bu durumun tercih edilmiş bir sınıfsal uzlaşmadan ziyade piyasanın baskısından kaynaklandığı savunulmaktadır.

Beginning with the second half of the 1990s, we observe a restructuringprocess in the organization of production in the Turkish automotive industry. Leanproduction methods with an accompanying investment in automation technology arebeing put into practice with a concern for productive efficiency and quality. Thisstudy focuses on the changes taking place at the point of production and rests on thefindings of a field study conducted at two factories, Anadolu Isuzu and TOF AS. Indepthinterviews were made with the workers, union representatives and managers insearch for an answer for the four main questions posed.With respect to the question for the timing of restructuring, it is argued that itwas only after the crisis of 1994 and the Customs Union getting into effect in 1996that the rules of market competition changed and an ardent restructuring process tookplace at the level of whole industry.For the question of how the changes could be applied without muchreluctance and resistance from the workers, the market coercion emerges as the keyexplanatory factor for the acceptance of the changes.Considering to what extentnew production methods could be applied, weargue that lean production methods were put into practice quite extensively andeffectively despite the fact that legacies of fordist production still continued as well.Our last question concerns what these changes entail for the workers. It isargued that despite the improvements in the daily work environment of the workers,the number of workers who can continue to benefit from these improvements remainuncertain. This uncertainty continues to provide a basis of consent and cooperationon the part of workers which is a result of market coercion rather than a classcompromise achieved by open choice.