Education in the orthodox community of Nevşehir during the nineteenth century

Abstract

ÖZET Kamus»! eğitim ondokuzuncu yüzyıldaki modernleşme ve ulus inşası süreçlerinde önemli bir röle sahiptir. Merkezî, standartlaşmış ve ülke çapında verilen eğitim, ulus devletin gelişimi ile aynı süreçte ortaya çıktı. Bu durum Osmanlı İmparatorluğu için de geçerlidir. Fakat Batılı modellerin tersine, Osmanlı eğitiminin `laikleşme` ve `akılcılaşması` süreci tekil bir laik Osmanlı eğitimi yaratmadı, aksine merkezi olanın yanında bir çok `laik` eğitim yarattı. Bu `laik` eğitimler arasında Osmanlı Rumlannınki de vardı. Ondokuzuncu yüzyıl boyunca eğitim büyük şehir merkezlerinde yaşayan ve gerekli maddi temele sahip olan Osmanlı Rumlarının ayrıcalığı olmaktan çıktı ve önemli ölçüde yaygınlaştı.. Eldeki çalışma tç Anadolu'da bulunan bir Ortodoks cemaatin eğitim fâaliyetlerine yoğunlaşarak eğitimin yerel bir cemaate etkisine ışık tutmaya çalışıyor. Çalışmanın dayandığı öncül Osmanlı eğitim faaliyetlerinin temel hedeflerinden birisinin çevresel grupları `medenileştirme` ve dinsel/ulusal bütüne dahil etmek olduğudur. Dolayısıyla Batı bilimsel düşüncesinin yaygınlaştırılması, yeni sosyo ekonomik koşulların gerektirdiği sosyal ve ekonomik yeteneklerin kazandırılmasının yanında, eğitim faaliyetleri bilinçli disiplin altına alma, kontrol etme ve çevresel/marjinal nüfûs topluluklarını entegre etme girişimleri barındırmaktadır. Ondokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı Rum cemaatinin merkezleri tarafından Kapadokya Ortodoks cemaatleri üe olan bağların güçlendirilmesi için önemli çabalar gösterildi. Bu çabalar Kapadokya Ortodoks cemaatlerine, Hellen ulusunun daha geniş bütününe dahil olduklarına dair bir farkındalık aşılama girişimleri ile el ele gelişti Eğitim bu çabalarda önemli role sahipti Eğitim ulusal bilmem ve etosun yaygınlaştırılmasının, Yunan dili üe birliktetemel aracı olarak değerlendirildi Fakat ondokuzuncu yüzyılda Kapadokya Ortodoks cemaatlerinde eğitim Maliyetlerinin hızlı artışı basitçe dış faktörlerin getirdiği bir sonuç olarak algılanamaz, bölge sakinleri hüküm sürmeye başlayan yeni sosyo ekonomik koşullardan faydalanabilmek ve uyum sağlayabilmede temel araç olarak gördükleri eğitimin gelişmesi için önemli çaba sarf ettiler. Belli bir derece eğitime sahip olmak artan toplumsal mobinzasyondan faydalanabilmek için elzemdi Bu yeni okullar Kapadokyah Ortodoks cemaatlerine toplumsal ve ekonomik yetenekler ve yeni toplumsal örgütlenme biçimleri sağladı. Eldeki çalışma bu süreci Nevşehir Ortodoks cemaatinin ondokuzuncu yüzyıl içerisindeki eğitim fâaliyetlerine yoğunlaşarak nicelemektedir. Nevşehir Ortodoks cemaati hem bir eğitim sisteminin oluşmasını mümkün kılan yerel dinamikleri ve bu çabaların genel bağlamını algılamamızı sağlamaktadır.

ABSTRACT Public education has a prominent role in modernization and nation building processes of the nineteenth century. The centralized, standardized and country-wide education emerged through the same process of the development of the nation-state. This is also true for the Ottoman Empire. But contrary to the Western models, the process of `secularization` and `rationalization` of Ottoman education did not create a single corpus of secular Ottoman education but many `secular` educations paralel to central one, Among these `secular` education was that of the Ottoman Greeks. During the 19th century, education ceased to be a privilege of the Ottoman Greeks who lived in the grand urban centers and those pocessing the necessary means to support the cost of it. The present work by dealing with the educational activities of a peripheral Orthodox community of interior Anatolia tries to shed light on the effects of education on the local community. This study reEes on the premise that one of the basic objectives of Ottoman educational endeavors was to `civilize` and integrate peripheral groups to religious/national totalities. Thus along with the dissemination of Western scientific knowledge, social and economic skills that were necessary in order to meet the new socioeconomic conditions, educational endeavors embodied conscious attempts of disciplining, controlling and integrating peripheral/marginal population groups. From the second half of the 19th century considerable effort was undertaken by the centers of Greek Orthodox community to strengthen their ties with Cappadocia. These efforts went hand in hand with attempts for inculcating in the Cappadocian Orthodox communities an awareness that were part of the greater national community of Greeks. In this effort educational activities played a major part. Education was considered to be the mean to spread the national identity and ethos together with the usage of the Greek language. But the rapidincrease in educational activities in the Orthodox communities of Cappadocia in the nineteenth century was not simply the result of external agents, the inhabitants of the region also spent much effort for the development of their educational system because they considered it as the primary mean for adapting and benefiting from the new socio-economic conditions that prevailed in the nineteenth century. A certain degree of education was necessary in order to benefit from the increased opportunities of social mobility. These new schools provided the Cappadocian Orthodox communities with social and economic skills and with new forms of societal organization, The present study aims to investigates this process by focusing on the educational activities of the Orthodox community of Nevşehir during the nineteenth century. The Orthodox community of Nevşehir enables us to capture both the local dynamics that made possible the development of a system of education and the general context of these endeavors.