Papa Eftim and the foundation of the Turkish Orthodox Church

Abstract

Türkdil Anadolu Ortodokslarmın (Karamanlılar) kendilerine mahsus kimlik biçimleri, Yunan ve Türk milliyetçilikleri arasında erken 20. yüzyılda bunların Türkleşmiş Yunanlılar im, yoksa Hıristiyan Türkler mi oldukları hakkında bir tartışma doğurdu. Tartışma 1919-1922 Yunan-Türk savaşı sırasında bir Türk Ortodoks Kilisesi kurulması girişimi ile ilgiliydi. Girişimin amacı Karamanlıları Türk milliyetçi hareketiyle özdeşleştirerek onlara ayrı bir kilise sağlamaktı. Ankara, `Türk Ortodoks Kilisesi` projesini destekleyerek Anadolu gayri müslimlerine yönelik 'Türk mezalimi` hakkındaki Yunan ve yabancı propagandayı zayıflatmaya ve karşılamaya çalıştı. Bu, ayrıca, Yunanlıların Anadolu üzerindeki toprak iddialarına karşı çıkmanın da bir yoluydu çünkü Türk ulusal kilisesi Anadolu'da kurtarılmamış Yunanlılar` değil, Hıristiyan Türkler olduğunu gösteriyordu. Bağımsız bir Anadolu Türk Kilisesi yaratılması yalnızca dinî ya da kiliseye ilişkin mesele değildi. Ortodoks Kilisesün bünyesinden ayrılmak Karamanlı Hıristiyanlar için Yunan ulusal bütününden ayrılmak anlamım taşıyordu, zira Ekümenİk Patrikhaneve Rum-Ortodoks dini `hür` ve `kurtarılmamış` Yunanlılar arasında esas birleşme bağı olarak görülüyordu. Anadolulu Türkçe konuşan Ortodoks Hıristiyanlann Yunanlılığının ana göstergesi orunların Ekümenik Patrikhaneye bağlı olmalarıydı. Öte yandan, Anadolu Hıristiyanlarının Türklüğü hakkındaki teorilerle doğmakta olan Türk milliyetçiliği arasındaki ilişki çelişkiliydi. Zira İslam, erken 1920'lerde Türk ulusal İdmliğinin ayrılmaz bir parçası olarak tanımlanıyordu yordu. Bu nedenle, bir Türk ulusal kilisesi kurma girişimi ve Anadolu Hmstiyanlarının Türklüğü üzerine teoriler Milli Mücadelenin genel eğilimine ters idi. Böylece, Karamanlı Hmstiyanlarının Türk kökenli oldukları hakkındaki büyüyen inanca rağmen nihayetinde bunlar nüfûs mübadelesine dahil edildiler.

The peculiar type of identity of the Turcophone Anatolian Orthodox (Karamanlılar) communities arose a controversy between the Greek and the Turkish nationalisms in the early 20th century on whether they were Turcicised Greeks or whether they were Christian Turks. The controversy was related with the attempt of founding a Turkish Orthodox Church during the Greek-Turkish war of 1919-1922. The aim of the attempt was to provide a separate church for the Karamanlı by identifying them with the Turkish nationalist movement. By supporting the `Turkish Orthodox Church` project Ankara sought to weaken and counter the Greek and foreign propaganda on the `Turkish atrocities` towards the Anatolian non-Muslims. This was also a way of countering the Greek territorial claims on Anatolia since the Turkish national church was demonstrating that there were no `unredeemed Greeks` in Anatolia but Christian Turks. The creation of an independent Anatolian Turkish Church was not a mere ecclesiastic or religious affair. The separation from the body of the Orthodox Church meant in fact for the Karamanlı Christians their separation from the Greek national body since the Ecumenical Patriarchate and the Greek-Orthodox religion were seen as the primary link of union between the `free` and the `unredeemed` Greeks. The main indicator of the Greekness of the Turkish- speaking Orthodox Christians of Anatolia was their attachment to the Ecumenical Patriarchate. On the other hand the relation between the theories regarding the Turlrishness of Anatolian Christians and the emerging Turkish nationalism was contradictory, since Islam in the early 1920's, was defined as an integral part of the Turkish national identity. For that reason, the attempt to found a Turkish national church and the theories on the Turkishness of the Anatolian Christians was contradictory to the general trend of the National Struggle. Hence, despite the growing belief that the Karamanlı Christians were of Turkish origin they were eventually included to the population exchange.