Ferit Edgü ve Demir Özlü`nün hikayelerinde varoluşçu öznellik

Abstract

Bu tez, kökenleri Batı felsefesi ve edebiyatında bulunan varoluşçuluğun Ferit Edgü ve Demir Özlü'nün ilk dönem hikayelerindeki tezahürlerini incelemektedir. Tez birincil kaynak olarak Ferit Edgü'nün Kaçkınlar ve Bozgun, Demir Özlü'nün Bunaltı, Soluma ve Boğuntulu Sokaklar isimli hikaye kitaplarını ele almaktadır. Bu eserlere ek olarak, yazarların varoluşçuluk algılarını daha iyi anlayabilmek için çeşitli dergilerdeki yazılarına da yer verilmiştir. Çalışma, metinsel analizi varoluşçuluğun temel kavramları bağlamında yapmaktadır.Tezde Ferit Edgü ve Demir Özlü'nün varoluşçu kavramları, ilk dönem hikayelerinde nasıl kurgusallaştırdıkları incelenmektedir. Bu amaçla çalışma ilk olarak Batı'da varoluşçuluğun yükselişini anlamlandırmaya ve varoluşçuluğun temel izleklerini açıklamaya çalışmaktadır. Bu bağlamda varoluşçuluğun anlamsızlık, inançsızlık, umutsuzluk ve bunaltı gibi kavramların yanı sıra özgürlük ve sorumluluğa da vurgu yaptığı söylenebilir.Edgü ve Özlü'nün varoluşçu kavramları kendi algı ve anlam dünyalarının yanı sıra 1950'ler Türkiye'sinin toplumsal ve edebi koşulları dahilinde dönüştürdükleri ve kurgusallaştırdıkları görülmektedir. Edgü ve Özlü'nün hikayelerinde, asla sabitlenmeyen, sürekli değişim ve oluş halinde olan bir öznellikten çok, varoluş imkanının daraldığı, kapanımın esas olduğu bir öznellik söz konusudur.

This study examines the reflections of existentialism, which has its roots in Western philosophy and literature, in Ferit Edgü and Demir Özlü?s early stories. The study takes Ferit Edgü?s collection of stories entitled Kaçkınlar and Bozgun and Demir Özlü?s Bunaltı, Soluma and Boğuntulu Sokaklar as primary sources. In addition to these works, in order to understand the authors? conception of existentialism, I have made use of the authors? texts published in several periodicals. The study conducts the textual analysis through the theoretical framework and the main concepts of existentialism.The main effort of this study is to see how Edgü and Özlü conceptualized and fictionalized the concepts of existentialism in their early stories. To this end, I have first tried to explain the rise of existentialism in the West and the main path existentialism took. In this context it can be said that existentialism emphasizes freedom and responsibility along with meaninglessness, lack of faith, despair and nuisance.Edgü and Özlü have transformed the existentialist concepts according to their own perceptions shaped by the social and literary conditions of Turkey in 1950s. In the stories of Edgü and Özlü, rather than a subjectivity that is under a constant change, a subjectivity where expansion and existential possibilities are restricted is at issue.