Between voluntarism and resistance: The ottoman mobilization of manpower in the First World War

Abstract

Bu doktora tezi Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı insan gücü seferberliği deneyimini incelemektedir. Tez Anadolu ve Müslüman nüfus üzerine odaklanmakta ve Osmanlı devletinin, savaşın ortaya çıkardığı sürekli insan seferber etme zorunluluğuyla nasıl baş ettiğini çözümlemeyi hedeflemektedir. Bu sürecin Anadolu'da devlet-toplum ilişkilerini nasıl yeniden şekillendirdiğini irdelemek de tezin hedefleri arasındadır.Seferberlik sürecinde toplumsal aktörlerin devlet karşısında pasif katılımcı olmadıkları, kendilerini ilgilendiren seferberlik politikalarını yeniden şekillendiren tepkiler verebildikleri savunulmaktadır. Seferberliğe katılan insanların bu süreçte verdikleri tepkiler, onların beklenti ve önceliklerinin devletin talep ve beklentileriyle uyuşup uyuşmadığına göre, gönüllü destekten açıkça karşı çıkışa kadar uzanabilmektedir. Bu tepkilerle baş etmeye çalışan devlet aygıtı ise bir yandan politikalarını gözden geçirmek zorunda kalmış, bir yandan da yerel düzeyde iktidarını ve topluma nüfuz etme kabiliyetini artırıcı önlemlere başvurmuştur.Bu tez için yapılan araştırma ağırlıklı olarak Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) ve T.C. Genelkurmay Askeri Tarih Arşivi'ndeki (ATASE) belgelerin yanı sıra, Britanya Ulusal Arşivi'nden (TNA: PRO) belgelere dayanmaktadır. Ayrıca, araştırılan dönemin konuyla ilgili süreli yayınları ve seferberlik sürecine katılmış olan insanların yazdığı anı-günlük tarzı kaynaklara da başvurulmuştur.Anahtar kelimeler: Birinci Dünya Savaşı, seferberlik, askere alma sistemi, gönüllüler, paramiliter dernekler, bakaya ve firar sorunu, firariler, jandarma.

This dissertation examines the Ottoman experience of mobilization of manpower in the First World War. By focusing mainly on Anatolia and the Muslim population, it aims to explore how the Ottoman state tried to cope with the challenges of permanent mobilization for the war effort. The dissertation also aims to analyze how this process reshaped state-society relations in Anatolia. It is argued that social actors were not passive vis-à-vis the state during the Ottoman mobilization effort: they had agency and produced responses that would reshape the mobilizing policies that targeted them. Based on how social actors? own expectations and priorities matched up with state policies under ever-deteriorating wartime conditions, the dissertation demonstrates that these responses constituted a wide spectrum ranging from voluntary support to open resistance. In turn, the state responded by revising its mobilization policies and reformulating new mechanisms of control at the local level.The research for this dissertation is largely based on the primary sources at the Ottoman State Archives (BOA), The Turkish General Staff Military History Archives (ATASE), and the National Archives of Britain. Moreover, the relevant newspapers and journals of the period under study, and the diaries-memoirs of various people who participated in the mobilization experience also constitute a major part of the documentary basis of this dissertation.Keywords: the First World War, mobilization, conscription, volunteers, paramilitary associations, draft-evasion, deserters, gendarmerie.