Kemâl Ahmed Dede`nin Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ adlı mesnevisi (Menâkıbü`l-Ârifîn silsilesinin manzum halkası)

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, 16. yüzyıl mutasavvıf ve şairlerinden Kemâl Ahmed Dede'nin özellikle Mevlevî kaynakları arasında saklı kalmış hayat hikâyesini ortaya çıkarıp Menâkıbü'l-Ârifîn'in manzum ve muhtasar çevirisi niteliğindeki Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ adlı mesnevisini tanıtmak ve şairin kaynak metni tercüme etme amaç ile yöntemlerini ortaya koymaktır. Bunun için şairin eldeki tek eseri olan bu menakıpname tespit edilerek şekil, tercüme, içerik ve üslup özellikleri bakımından incelenmiş, yeri geldikçe kaynak metinle mukayeseler yapılmıştır.Bu amaç doğrultusunda, öncelikle edebiyatımızda Mevlânâ ve haleflerinin menkıbelerini anlatan eserlerin en önemlisi Menâkıbü'l-Ârifîn ile tercümeleri ve kısaltılarak yazımları hakkında bilgi verilmiş, böylece Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ'nın bir halkasını oluşturduğu silsilenin tamamı ortaya konmuştur.Sonuç olarak bu tezde, yalnızca bir şair ve eserini incelemekle yetinilmemiş, eserin ?tercüme? olması da önemsenerek konuya mümkün olduğunca metinler arasılık bağlamında yaklaşılmıştır.

The essential aim of this dissertation is to uncover the life of one of the sixteenth century sufis and poets, Kemâl Ahmed Dede, forgotton among the Mevlevî sources, to present his mesnevi Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ which is abridged translation of Menâkıbü?l-Ârifîn in verse, and to discover his translation aims and methods. In order to achieve this, his menakıpname, his only work for the time being, has been examined in the frames of its form, translation aspects, content and style, then compared with main text if needed.There will be given some brief information about Menâkıbü?l-Ârifîn, the most important work that describes Mevlânâ?s and his successors? menkıbes in Turkish literature, and its translations and abbreviated retellings in Persian. By doing so, it has been tried to putforward the complete body of the works that includes Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ as one of its versions.As a conclusion, this dissertation has approached to the subject not only as an analysis of poet and his work, but also as the context of intertextuality owing to its translation nature and aspects.