A comparative analysis of corporate social responsibility practices of Turkish companies and companies with foreign ownership

Abstract

Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) kavramı hem iş dünyasında hem de akademide özellikle son elli yıldır oldukça popüler bir kavram haline gelmiştir. Uluslarüstü örgütler, sivil toplum kuruluşları, hükümetler, iş dünyası ve akademisyenler KSS'nin yaygınlaşması için çaba göstermektedirler.Bu çalışmanın temel amacı Türk şirketlerin ve yabancı sermayeli şirketlerin KSS faaliyetlerindeki farklılıklar başta olmak üzere kote şirketlerin KSS uygulamalarını ortaya koymaktır. Hissedar kuramı, paydaş kuramı ve kuramsal kuram çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Bu amaç kapsamında, 2009 yılının son çeyreğinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Ulusal 100 endeksinde yer alan şirketlerin KSS faaliyetleri incelenmiştir. Veri çoğunlukla yıllık raporlar, kurumsal yönetim uyum raporları, şirketlerin resmi internet siteleri gibi arşivsel kaynaklardan toplanmıştır. Uygulamaların incelenmesi için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Şirketlerin hukuki ve ahlaki yükümlülüklerinin ötesinde gerçekleştirdikleri faaliyetler KSS olarak nitelendirilmiş ve her faaliyet bir KSS projesi olarak kodlanmıştır. Bu projeler ise faaliyet alanı, hedef kitle, kapsam, ortaklar, şirketin projeye dahil olma seviyesi ve süre gibi çeşitli özelliklerine göre incelenmiştir.Sonuçlar, şirketlerin KSS uygulamalarında ciddi farklılıklar olduğunu göstermiştir. Bu farklılık, hem Türk şirketleri arasında hem de Türk ve yabancı sermayeli şirketler arasında gözlemlenebilir. Özellikle, projelerin kapsamı, şirketlerin projelere müdahil olma seviyeleri, proje gerçekleştirilirken kurulan ortaklık çeşitleri Türk ve yabancı sermayeli şirketler arasında oldukça farklılık göstermektedir.

The concept Corporate Social Responsibility (CSR) has been very popular both in the academia and business world especially in the recent fifty years. Supranational and non-governmental organizations, governments, business world and scholars strive for promoting CSR.The main objective of this study is to investigate the CSR practices of listed companies with a special emphasis on the differences between CSR practices of Turkish companies and companies with foreign ownership. Shareholder theory, stakeholder theory and institutional theory establish the theoretical framework of the study. For this aim, CSR practices of companies listed in the Istanbul Stock Exchange National 100 Index as of the last quarter of year 2009 is analyzed. The data were collected from archival sources such as annual reports, corporate governance compliance reports, and official web sites. Content analysis method is used for the analysis. Activities carried out by companies beyond ethical and legal obligations were regarded as CSR and every activity is coded as a project. These projects are investigated based on various dimensions namely subject area, target, scope, partners, level of engagement and time span.Findings reveal that there are significant differences between CSR practices of companies. This difference can be observed both among the Turkish companies, and between Turkish companies and companies with foreign ownership. Especially, scopes of the projects, engagement levels of companies in the projects and types of partnerships while carrying out the projects substantially differ between Turkish companies and companies with foreign ownership.