Studying an ottoman `bourgeois` family: Said bey`s family archive (1900-1930)

Abstract

Bu master tezi belirli bir arşiv türünü, bir kişisel arşivi/aile arşivini tarihsel kaynak olarak kullanma denemesi olarak görülebilir. Çalışmaya konu olan arşiv 1865 yılında İstanbul'da doğmuş bir öğretmen ve bürokrat olan Said Bey'e ait olup, Said Bey'in 1911 yılından vefat ettiği 1928 yılına dek karısı ve çocuklarına yazdığı mektuplar, 1901'den 1928'e dek kullandığı ajandaları ve aile fotoğraflarından oluşuyor. Bu arşiv malzemesini merkezine alan çalışma, öncelikle bir tarihyazımı tartışmasına girerek, bu tür arşivlerin son dönem Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiş sürecinde İstanbul'daki sosyal ve kültürel hayatı anlamamızda ne gibi açılım ve engeller oluşturabileceğini sorguluyor. Yazı yazma, kayıt tutma ve aile anılarını saklama eylemlerinin kendisine odaklanılarak bunun ele alınan dönem için hangi anlamlara gelebileceği tartışılıyor. Öte yandan, maddi ve görsel kültür çalışmalarının açtığı çerçeve doğrultusunda ailenin yaşadıkları şehirle kurdukları ilişki, ev seçimleri, evlerini dekore etme biçimleri, kullandıkları görsel malzeme gibi öğelerden yola çıkılarak kendilerini ve kendilerine yabancı olanları temsil etme biçimleri üzerinde duruluyor. Burjuvazinin klasik tanımını aşan bir burjuvalaşma (embourgeoisement) süreci yaşandığı ve bunun kendisini belirli bir ev yaşamında yansıttığı fikrine dayanan çalışmanın amacı ev içinde olan bitenleri gözlemleyerek insanların kendilerini temsil etme biçimleri üzerinde durmak olacak.

This master thesis is an exercise in studying a particular kind of archival material as a historical source in the late Ottoman-early Republican context, that is, a personal/private/family archive. The archive into consideration is the one of Said Bey, an Ottoman teacher and bureaucrat born in 1865 in Istanbul and consists mainly of his personal letters written to his wife and his three children from 1911 until his death on 1928, his diaries kept from 1901 to 1928 and his family photographs. Focusing on this archival material and through a historiographical discussion, the thesis firstly problematizes the challenges and limits such an archival material may bring to our historical understanding of the social and cultural life of Istanbul at the turn of the century. Then, it focuses on the practice of writing, keeping records and conserving family memories; and questions what these practices meant for the contemporaries. It later follows a perspective offered by material and visual culture studies to discuss the ways in which the family represent themselves and their 'others' through their relationship to the city they live in, their choice of particular kinds of residences, the ways in which they decorated their houses, and the visual materials they were using. The process of embourgeoisement, surpassing the classical definition of bourgeoisie, reflect itself in a particular way of domestic lifestyle. The aim of this study is to observe this domestic sphere to discuss how people represented themselves in this constantly changing world.