Depiction of the enemy: Ottoman propaganda books in the Balkan Wars of 1912-1913

Abstract

Osmanlılar, Balkan Savaşı neticesinde Rumeli'nin kaybedilmesi ve yüzbinlerce göçmenin Anadolu'ya sığınmalarını bir hezimet ve felaket olarak telakki etmişlerdir. Bu yenilgiyi telafi edebilmek ve savaşacak yeni gönüllülerin toplanması amacıyla birçok toplantı ve miting tertip edilmesinin yanı sıra toplumu etkileyecek tarzda yayımlar da yapılmıştır. Bu tezi hazırlamaktaki maksadım, Balkan Savaşı sırasında yazılmış ve yayımlanmış, özellikle `propaganda` mahiyeti taşıyan kitapların bir değerlendirmesini gerçekleştirmektir. Zira savaş sırasında ve savaşın hemen ertesinde farklı kategorilerde tasnif edebileceğimiz birçok kitap neşredilmiştir. Bu kategoriler arasında tezimde üzerinde durduğum konu, savaşta Osmanlı Devleti'nin karşısında yer alan Balkan devletlerinin –özellikle Bulgaristan ordusunun- yaptıkları `vahşet` ve `mezalim`leri tasvir eden ve benim `propaganda` kitapları olarak nitelendirdiğim kitapların bir incelemesini yapmak olmuştur. Söz konusu bu üç kitaptan ilki 1912 senesinde yayımlanmış olan Âlâm-i İslâm: Bulgar Vahşetleri; ikincisi 1913'te yayımlanan Âlâm-i İslam: Rumeli Mezalimi ve Bulgar Vahşetleri ve sonuncusu ise Ahmed Cevad Emre'nin yayıma hazırladığı yine 1913 yayımlanan Kırmızı Siyah Kitâb, 1328 Fecâyii'dir.Bu kitaplar, özellikle Müslüman Osmanlı kamuoyunu etkileyebilmek maksadıyla `intikam` fikrini vurgulamışlardır. Kitaplarda sıklıkla kullanılan fotoğraflar ve çizimler, okuma-yazma bilmeyenlere dahi ulaşabilmeyi mümkün kılmıştır. Bu fotoğraf ve çizimlerde yer alan ortak temalar ise camileri yakıp yıkan Bulgar ve Yunan, kadın ve çocuklara saldıran Sırp ve Karadağlı imgesidir. Tezin konusu olan bu kitapların yalnızca savaş sırasında ve hemen sonrasında sadece bir defaya mahsus olarak basılmış olmaları, `propaganda` amacıyla hazırlanmış ve kullanılmış olmaları düşüncesini de destekler mahiyettedir.

The loss of the Rumelia in the Balkan Wars was perceived as a catastrophe by the Ottomans. Thousands of people lost their homelands and immigrated to Anatolia after overwhelming military defeat. Various actions such as public meetings, demonstrations and publications were taken in order to mobilize society and recruit volunteers against the Balkan states. In this thesis, my aim is to focus on the books which were published during the Balkan Wars. During and just after the Balkan Wars, numerous books were published in different categories, such as books writtenby Ottoman and German officers in the Ottoman army and by observers including free-lance writers, about the reasons of military defeats. Another category of published books was composed of the impressions of journalists from various countries about the home front. The third category, with which I deal in this thesis, was the so-called propaganda books that showed the `cruelties` and `atrocities` of the Balkan states, particularly Bulgaria. Three of these books are titled as follows: Âlâm-i İslâm: Bulgar Vahşetleri (Sorrows of Islam: Bulgarian Cruelties), edited and published in 1912; Âlâm-i İslam: Rumeli Mezalimi ve Bulgar Vahşetleri (Sorrows of Islam: Atrocities in Rumelia and Bulgarian Cruelties), edited and published in 1913; and Kırmızı Siyah Kitâb, 1328 Fecâyii (The Red Black Book, the Disasters of 1328), edited and published in 1913 by Ahmed Cevad (later on Ahmed Cevad Emre).These books emphasized the theme of `revenge` in order to mobilize the Muslim Ottomans. Through the photographs and drawings in the books, it was possible to reach illiterates as well. Moreover, these pictures depicted an image of the `savage enemy`,or example, Bulgarians who burned down mosques or Serbs and Montenegrins who harassed innocent women and children. The fact that these books were printed only once and were never published again after the Balkan Wars shows that they were used as tools of propaganda.