Breastfeeding the educational system: Analyzing women`s unpaid labor and voluntary mother participation in schools within the context of neoliberal economic policies

Abstract

Bu çalışma Neoliberal dönüşüm sürecinde annelerin okul sistemi içindeki rolünü kadınlar açısından özgünlüğü olan ev içi emek, bakım emeği ve gönüllü emek kavramları ile ele almayı amaçlamaktadır. Bu açıdan annelerin okul içerideki varlıkları ücretsiz emek süreçleri açısından incelenecek, bu emeğin kendine özgü özellikleri ile kadınların patriyarkal açıdan tanımlanan rollerinin birbiriyle nasıl bir etkileşim içerisine girdiği analiz edilecek ve bu araçları okuldaki iktidar pozisyonlarına erişmek için hangi stratejilerle kullandıklarına bakılacaktır. Mesele iktidar ve cinsiyeti güçlendirme kavramları çerçevesinde okul içerisinde kadınların bunlara erişmek için uyguladıkları stratejiler etrafında tartışılacaktır. Araştırma kadınların okul ortamı içerisinde cins ve sınıf eşitsizliklerini pratikleri ve tutumları ile nasıl yeniden ürettiklerini ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu açıdan annelerin katılım sürecindeki tutum farklılıkları ve okul içindeki uygulamaları ile ortaya çıkan gerilimler incelenmiştir. Araştırmacı okul ortamındaki etkinlik ve ilişkilerin niteliğini sergileyerek bu yolla cins eşitsizliğinin yeniden üretimine ve sınıf farklılıklarından kaynaklanan dışlanmaya odaklanmıştır. Son olarak, bulgulardan yola çıkarak sınıf çelişkilerinin bulunduğu bir ortamda kadınların dayanışma ve cins güçlenmesini sağlayacak alternatiflere ışık tutmaya yönelik bazı niteliklere değinilecektir. Nitel bir çalışma yoluyla gözlem ve mülakat bulgularından oluşan saha verileri ve analizlerden elde edilen sonuçlar eğitimden kamu kaynaklarının çekilmesine neden olan Neoliberal politikalar sonucunda okulların kendi kaynaklarını yaratmak zorunda bırakılması ve 'ebeveyn katılımı' söylemi ile annelerin okulda aktif çalışmaya ve okulu bir şekilde 'işletmeye' başladıklarını göstermektedir. Annelerin okula nüfuz etmesiyle birlikte kendilerini okul sistemi içerisinde Okul Aile Birliği (OAB) gibi iktidar pozisyonlarında konumlandırmaya başladıkları görülmektedir. OAB'ye giden yol temel olarak devletin okuldan kıstığı kaynakları kendi ücretsiz emekleri ile ikame etme işi olan Sınıf Anneliği yoluyla sosyal sermaye biriktirmekten geçmektedir. Ancak bu iktidar pozisyonları için yapılan iktidar mücadelesi okul sistemi içerisinde bir aktör haline gelen anneler arasındaki sınıfsal farkları da ortaya çıkarmaktadır. Orta sınıf annelerin görece daha fazla ekonomik ve kültürel sermayeye sahip olmaları onların okul sistemi içerisindeki iktidar pozisyonlarını çok kolaylıkla elde etmelerini sağlarken alt sınıftan olan anneler ekonomik ve kültürel sermayeden yoksunlukları oranında okulda söz ve nüfuz sahibi olmaktan uzaklaşmaktadırlar. Anne katılımı neoliberal sistem içinde patriyarkal bir öze sahiptir ve anneler açısından iktidar ancak patriyarkal kurallar içerisinde hareket edildiği sürece mümkün olmaktadır. Bu nedenle böylesi bir sosyal ortamda orta sınıf annelerin 'iktidar/güç kazanımı' pratiği feminist söylemdeki 'cins güçlendirmesi' söylemi ile tezat oluşturmaktadır, çünkü orta sınıf anneler tarafından elde edilen iktidar gücü alt sınıf annelerin güç ve söz hakkı açısından daha da yoksunlaşmalarına neden olmaktadır. Araştırma verilerinin analizleri bu durumu açıklamamıza yardımcı olacak ve gerçek bir cins güçlenmesini sağlamamız için yol gösterebilecek `Sosyal ağ blokajı', 'el konmuş sosyal sermaye', 'katalizör sermaye' ve 'brestokrasi' gibi bazı kavramların ortaya çıkmasını sağlamıştır.

This study intends to examine the role of mothers in the school system in the context of the neoliberal transformation process with regard to the special labor of women in the forms of domestic labor, care labor and voluntary work. In this respect, the presence of mothers in the school system is analyzed in terms of the labor processes and the special characteristics of this unpaid labor in interaction with the ways in which their patriarchally defined motherhood role is utilized to penetrate in the power positions in the school system. The issue is conceptualized around the notions of power and empowerment and around the related strategies implemented by mothers in the school. The research aims to unveil the ways in which the mothers' practices and attitudes in the school field reproduce the class and gender inequalities. In this respect, the differentiations in the mothers' attitudes in their participation process and the tensions created by their praxis are analyzed. The research identifies and illustrates certain characteristics of the activities and relationships in the school environment to signal the reproduction of gender inequality and the exclusion generating from the class differences. Finally, with reference to the findings, an alternative way of maternal participation in order to elicit empowerment for and solidarity of women regarding the intermitting class differences is discussed and expanded. The field data and the analysis point out that with the neoliberal policies which retract public funding from education and leave the schools on their own fate with the discourse of 'parental participation', mothers started to take part in the 'running' of the schools. With this penetration, they started to locate themselves in the power positions such as Parent Teacher Associations (PTA) in the school system. The way to PTA passes from the functioning and social capital gaining in the position of Classroom Motherhood (CM) which represents the mothers who allocate their unpaid labor to substitute the duties of the state in the schools. However, these power positions and the power struggles unveil the class difference of the mothers as actresses in the school system. Because middle-class mothers have relatively more economic and cultural capital, they can easily occupy the power positions in the school, whereas working class mothers deprived of economic and cultural capital, they have no voice in the school system. The maternal participation is patriarchally designed in the neoliberal system in essence and the power is gained in a sphere where patriarchal rules are valid, thus this kind of environment results in 'power-gaining' of the middle class mothers and this represents a contrast with the feminist empowerment discourse as the power gained by the middle class mothers keep the working class women in deprivation. The analysis of the data led to the development of certain conceptions such as 'network blockage strategy', 'dispossession of social capital', 'catalyzing capital' and 'breastocracy' to unveil the power relations and to shed light to possibilities of genuine women's empowerment.