Recontextualizing Turkish Islamist discourse: Hilal (1958-1980) as a site of translational repertoire construction

Abstract

Bu çalışma, tercümenin 1960-1980 yılları arasında Türk İslamcılığının yeni birbağlam kazanma sürecindeki işleyişini incelemektedir. Bu bağlamda, 1960'larınbaşlarında bir canlanma yaşayan İslamcılığın dönüşüm sürecinde uzamsal ve tarihselşartlar ile birlikte tercümenin kilit bir rol oynadığı fikri savunulmaktadır. Dünyanındört bir yanından İslamcı metinlerin ithalinin gerçekleştirildiği bu sürecin, tercümeodaklı `yerli bir repertuvar inşa` çabası olarak nitelenmesi önerilmektedir. İncelemebütüncesini, dönemin İslamcılık temsili ve çeviri odağıyla öne çıkan dergilerindenHilal dergisi oluşturmaktadır. Araştırma, metin ve aktör odaklı olmak üzere ikiaşamalı bir inceleme modeli sunmaktadır. Tez kapsamında yapılan metinincelemeleri, `tercüme` ile sınırlı olmayıp `hulâsa, nakl, iktibas, sadeleştirme` gibitercüme temelinde ele alınabilecek farklı metin üretim pratiklerini de içermektedir.Çeviri tarihi ve süreli-yayın inceleme alanlarını birleştiren bu tez, İslamcılık gibisöylemsel bir pratiğin gelişim ve dönüşüm sürecini tercüme odaklı bir bakışaçısından keşfetmek isteyen araştırmalar için dergi özelinde bir inceleme modelisunmakta ve bu yönüyle Çeviribilim alanına katkı sağlamayı hedeflemektedir. Aynızamanda, çeviri araştırma alanının egemen yönelimlerinden sıyrılarak farklı bir yolizleyen bu çalışma, edebi olmayan ve Batı-dışı çeviri kaynaklarına dayanmasıyla öneçıkmakta, İslami bir bağlamda gerçekleştirilen çeviri pratiklerini incelemek üzeregelecek çalışmalar için alternatif bir `uluslarüstü/ ümmet-içi çeviri paradigması`nıntemel öncüllerini sunmaktadır.

This study explores the functioning of translation in the recontextualization processof Turkish Islamism between 1960 and 1980. I argue that translation functioned as acrucial medium for the resurgence of Islamism in the early 1960s along with otherdecisive surrounding trajectories, which I propose to contextualize as an attempt toconstruct a domestic repertoire via importing key Islamic texts from around theworld. The corpus of the study is a representative Islamist periodical Hilal, standingout with its remarkable dependence on translation. The analysis portrays a bi-facetedtext- and agent-oriented methodology. The examination of the corpus is not limitedto tercüme-çeviri [translation proper] and includes other distinctive translational textproduction practices such as hulâsa [summary], iktibas [borrowing], sadeleştirme[purification], etc. with a particular focus on the nucleus of translatorial agency, thetranslators. Coalescing the principles of translation history and Periodical Studies,this dissertation aims at introducing an exemplary study for translational researchthat is motivated to track the translation-oriented evolution of a discursive practicelike Islamism through a particular periodical. As a further contribution, breaking thehegemonic orientations of the field of Translation Studies with its dependence uponnon-literary and non-Western sources of translation, this study proposes analternative `supranational/intra-ummah translation paradigm` for forthcomingstudies on the translational practices under Islamic settings.