Refraiming freelancing for difference: Towards a post-fantasmatic politics of work and class

Abstract

Bu çalışmada freelance (serbest) çalışma biçiminin kendine özgü koşulları ele alınmakta; egemen neoliberal söylemlerin eleştirel bir analizinin yanı sıra, freelance çalışma ve yaşama deneyimlerine dair aktarımlar da sunulmaktadır. Böylelikle güvencesizlik koşullarında sınıf siyasetinin yeniden düşünülmesi hedeflenmektedir. Freelance çalışma; emek piyasalarının yeniden yapılandırılması, ekonomik öznelliğe dair neoliberal söylemler ve freelance çalışanların işyerlerindeki çeşitli sorunları reddedip alternatif çalışma ve yaşama biçimleri deneyimleme arzularının da dahil olduğu çeşitli süreçlerin fazla belirlenmiş bir sonucu olarak ele alınır. Neoliberal girişimcilik söylemi, freelance çalışanı girişimci öznelliğin beden bulmuş hali, freelance çalışmayı da özgürlüğe giden bir yol olarak temsil eder. Freelance çalışmanın getirdiği özgürlüğün, kişinin zaman ve mekândan bağımsız, çalışma koşullarına hakim olduğu egemen bir varoluşu içerdiği tahayyül edilir. Tezde bu egemenlik söyleminin freelance çalışanlar üzerindeki psişik etkileri ve siyasal öznellik açısında sonuçları da analiz edilmektedir. Freelance çalışanların deneyimleri ise, sınıf ve iş üzerine yürütülen tartışmalarla ilişkili olarak ele alınır. Freelance çalışma hakkındaki neoliberal söylemlerin eleştirel analizine katkıda bulunmanın yanı sıra, güvencesizlik ve esneklik koşullarında sınıf siyasetini yeniden düşünmenin yolunu açmayı amaçlamaktadır. Son bölümde ise bu yönde bir çabaya örnek olarak, freelance çalışanların İstanbul'da Dünyada Mekân adlı bir müşterek mekânda ve Ofissizler adlı bir dayanışma ağında kurdukları öz örgütlenme deneyimleri incelenmiştir.

This thesis studies freelancing as a distinct form of employment and provides a critical account of the reigning neoliberal discourses on freelancing, as well as of the working and living experiences of freelancers in order to rethink class politics under conditions of precarity. Freelancing condition is argued to be an overdetermined result of various processes, including neoliberal restructuring of the labor markets, neoliberal discourses on economic subjectivity, and the desires of freelancers to articulate and negotiate the variety of problems that they encounter in their workplaces and establish alternative ways of working and living. In the entrepreneurial neoliberal discourse, freelancing is imagined to involve having a sovereign existence in having control over one's working conditions, not bound by the constrains of time and place. The thesis also analyses the psychic impact of this discourse of sovereignty on freelancers, pointing to its political implications. Then, an analysis of freelancing experience is provided in relation to the debates on class and work. The study aims at not only contributing to a critical discussion of the neoliberal discourses on freelancing, but also opening up space for rethinking class politics under conditions of insecurity and flexibility. The final chapter gives an account of such an attempt by looking at the experiences of self-organizing freelancers in a common space called Dünyada Mekân (A Place in the World) and a network of solidarity called Ofissizler (The Officeless) in Istanbul.