From minority writer to Turkish exemplar: How Elif Shafak was consecrated for the Arab reader

Abstract

Bu tez, Elif Şafak'ın Aşk romanının 2012 yılında Arapça çeviride yayınlaması üzerine yazarın Arap kültürel üretim alanında geniş çapta tanınmasına neden olan çeşitli sosyo-kültürel gelişmeleri tartışmaktadır. Tez, değişen Türk-Arap ilişkilerini, özellikle kültür ve ideoloji bağlamında, iki kültürün müşterek Osmanlı geçmişi ve Osmanlı sonrası durumları üzerinden tartışır. Buna ek olarak, (Aşk'ın ana teması olan) tasavvufun, Türk ve Arap kültürlerinde hüküm süren ideolojilere ve halk dinindeki uygulamalara göre farklı zamanlarda değişen durumunu ele alır. Tartışma iki kültürün, özellikle kültürel çeviri bağlamında, Batı dünyasıyla olan ilişkilerini de kapsar. Ayrıca tez, Arap kültürel alanında Şafak'ın ün kazanmasına katkıda bulunan farklı birey ve kurumların oynadığı rolleri ve bu tür gelişmelere yol açan temsil ve kültürel çeviri dinamiklerini tartışır. Tezin kuramsal çerçevesi, Pierre Bourdieu'nun alan teorisi, Homi K. Bhabha'nın melezlik ve kültürel çeviri kavramları, Mona Baker'in sosyal anlatı teorisine dair görüşleri ve Nedret Kuran-Burçoğlu'nun imgebilim ve çeviribilim sentezi üzerine kurulmuştur. Bu tartışmaların sonunda tez, biri Şafak'ın Aşk, diğeri Baba ve Piç romanlarından alıntılanmak üzere iki pasaja dair betimsel ve eleştirel bir analiz içerir. İlk romandan seçilen pasajla Türk kimliği etrafında gelişen çeviri eylemlerini anlamlandırmak, ikincisiyle ise Tasavvuf kavramı etrafında gelişen çeviri eylemlerini anlamlandırmak amaçlanmıştır. Analiz, her iki romanın İngilizce orijinallerini, Türkçe çevirilerini ve her birinin iki farklı Arapça çevirilerini kapsar.

This thesis discusses the various socio-cultural developments that gave rise to the wide recognition of Elif Shafak in the Arab field of cultural production after her novel The Forty Rules of Love was published in 2012 in Arabic translation. It overviews the changing Turkish-Arab relations, mainly in the realm of culture and ideology, from their mutual Ottoman past to their post-Ottoman present. It also revisits the changing status of Sufi mysticism (major theme of The Forty Rules of Love) in Turkish and Arabic cultures according to prevailing ideologies and popular practices of religion. It includes in the discussion each culture's relation to the Western world, especially as regards cultural translation. It also discusses the roles played by different kinds of agency in establishing Shafak's name in the Arab context and the dynamics of representation and cultural translation that were at play in such undertaking. Its theoretical framework is structured through reference to Pierre Bourdieu's field theory, Homi K. Bhabha's concepts of hybridity and cultural translation, and Mona Baker's account of social narrative theory, combined with Nedret Kuran-Burçoglu's synthesis of imagology and translation studies. The thesis is concluded with a descriptive and critical analysis of two samples extracted respectively from Shafak's novels The Bastard of Istanbul and The Forty Rules of Love, the former for understanding translational actions around the Turkish identity and the latter for understanding translational actions around Sufi mysticism. The analysis incorporates the English original, the Turkish translation and the two Arabic translations of each novel.