19. yüzyıldan Çağatayca bir divan: Harezmi Kamil Divanı`nın transkripsiyonu ve incelemesi

Abstract

Bu tezin konusu 19. yüzyılda yaşamış bir Çağatay şairi olan Harezmî Kâmil'e ait Dîvân-ı Kâmil'dir. Bu çalışmanın temel amacı Harezmî Kâmil'in hayatı, eserleri ve edebî kişiliği hakkında bilgi vermek ve Dîvân-ı Kâmil'i şekil ve içerik bağlamında incelemektir.Bu doğrultuda divanın Türkiye'de bulunan tek yazma nüshası okunarak çevriyazılı metin ortaya çıkarılmıştır. Kısa bir giriş bölümünden sonra birtakım kaynaklardan edinilen bilgilerle şairin hayatı, eserleri ve edebî kişiliğine dair bilgi verilmiş ve daha sonra divan şekil ve içerik açısından incelenmiştir.İlk olarak yazma nüshanın tanıtımı yapılmış, daha sonra divanın biçimsel özellikleri incelenerek kullanılan nazım biçimlerine ve bunların dağılımına, vezin, kafiye ve redif gibi biçimsel özelliklere dair bilgi verilmiştir. Ardından divanın dil ve imlâ özellikleri ortaya konmuş ve divanın içerik özellikleri şiirlerden örnekler verilerek gösterilmiştir.Son bölümde ise çevriyazılı metnin tespitinde izlenen yol, kullanılan transkripsiyon sistemleri gibi ön bilgiler verildikten sonra çevriyazılı metin ortaya konmuş ve ardından özel isimler ve terimleri içeren küçük bir sözlük oluşturulmuştur. Ayrıca metnin sonuna yazma nüshanın tıpkıbasımı da eklenmiştir.

The aim of this thesis is the Dîvân-ı Kâmil, by Harezmî Kâmil, one of the Chagatai poets who lived in 19th century. The main goal of this study is to give information about Harezmî Kâmil's life, works and literary personality and to present and analyse the Dîvân-ı Kâmil in terms of form and content.To achieve this goal, firstly I made the transcription of the only manuscript copy of Dîvân-ı Kâmil in Turkey. After a short introduction part, I give information about Harezmî Kâmil's life, works and literary personality and then I examine the divan in terms of form and content.Firstly I introduce the manuscript copy of the divan and then by examining the structural characteristics of the divan, I give information about verse forms and their dispersion in the divan.Afterwards, I put forward the characteristics of language and spelling of the divan and I exhibit the contextual characteristics of the divan by giving examples from poems.In the final part, I present the transcription of manuscript after I gived foreknowledge such as the methodology I used in the transcription and schemas of transcription. After the transcription of the text, I make a small dictionary including proper nouns and terms. Also, I attach the facsimile of original manuscript copy at the end of my study.